Rozengracht - De Rozengracht is een belangrijke verkeersader tussen het centrum en de westelijke stadsdelen, omzoomd door woonhuizen en winkels. De Rozengracht was eens de belangrijkste gracht van de Jordaan*. Op nr. 184 heeft Rembrandt* de laatste jaren van zijn leven gewoond; hij stierf er op 4 okt. 1669. Het huis is thans geheel verbouwd. Ook andere befaamde figuren, zoals de schilders Hobbema* en Jozef Israëls*, de etser Hart Nibbrig en de dichter Isaac da Costa* hebben op deze gracht gewoond, die tot 1889 werkelijk een gracht is geweest.
Tegenover Rembrandts sterfhuis heeft jarenlang het Doolhof* gelegen; op die plaats staat nu het Rozenhofje*. Iets verder ligt het Rijpenhofje* van de doopsgezinden. Uit latere tijden valt nog te vermelden het gebouw Constantia*, waar Domela Nieuwenhuis* herhaaldelijk heeft gesproken. In 1899 kwam het gebouw in katholieke handen en werd er de kerk De Zaaier gebouwd, die thans dienst doet als moskee. Aan de overzijde van de kerk staat het Roothaanhuis*. Het huisje met trapgeveltje aan de Rozengracht 106 is in 1957-1958 gerestaureerd en werd later door de firma Bols als proeflokaal ingericht.
LIT. P.A. van der Linden Vooren, De Rozengracht, O.A. 1950, 270 en 1951, 247; J. Vriese, Het Nieuwe Doolhof, O.A. 1964, 354; M.G. Emeis jr, Toen Bols bijna op de fles ging, O.A. 1977, 209.
