XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Perlee, Gijsbert

betekenis & definitie

Perlee, Gijsbert - Gijsbert Perlee (1875-1942), draaiorgelverhuurder en orgelboekenmaker. De grondlegger van het bedrijf was zijn schoonvader, de Vlaming Leon Warnies*, die in 1875 naar Amsterdam kwam en begon met de verhuur, bouw en reparatie van buikorgels. Pas in 1910 introduceerde de familie Warnies het draaiorgel op wielen. Er volgde een tijd, waarin het pierement* buitengewoon populair werd. In 1923 nam Perlee op een veiling in Frascati* een groot aantal Warnies-orgels van zijn schoonfamilie over.

Eind jaren dertig stagneerde het bedrijf Perlee door de opkomst van jukebox en radio en door een straatverbod van de gemeente, die de pierementen als obstakel in het verkeer en folkloristische flauwekul beschouwde. Na het overlijden van Gijsbert Perlee in 1942 volgde zijn zoon Gijs jr. hem op, die de zaak aan de Westerstraat 119 uitbouwde tot het grootste pierementenverhuurbedrijf ter wereld. Deze Perlee stond eind jaren vijftig model voor Willem Parel, een creatie van Wim Sonneveld*. Na het overlijden in 1991 van Gijs Perlee jr. kwam het bedrijf in handen van zijn dochter Tine van Leeuwen-Perlee en haar twee zoons.

LIT. R. de Waard, Draaiorgels, hun geschiedenis en betekenis, 1996; Paul Arnoldussen en Anne- marie de Wildt (red.), Stadsgezichten; honderd grote Amsterdammers uit de twintigste eeuw, 1999; Tom Meijer, Pierement passé?, 125 jaar Amsterdamse draaiorgels, O.A. 2000, 204.

< >