Lilybaeum (Λιλυβαιον), carthaagse stad op de gelijknamige uiterste westpunt van Sicilië; tegenwoordig Marsala. Gesticht in 397 vC, toen de 8 km noordwaarts op een eiland gelegen vesting Motya door Dionysius I van Syracuse was ingenomen, op de plaats van een oeroude nederzetting, bleef Lilybaeum anderhalve eeuw een onneembaar punisch bolwerk op Sicilië; het doorstond een stormloop van Pyrrhus (276 vC) en wist de Romeinen tijdens de eerste punische oorlog in een lang beleg te weerstaan (250-241).
Na de carthaagse nederlaag was Lilybaeum van 241 tot 211 de hoofdstad van de romeinse provincie Sicilia en later standplaats van een quaestor. Cicero resideerde er in 75 vC en vond de stad een splendidissima civitas.Opgravingen hebben o.a. resten van een luxueus woonkwartier met mozaieken, daterend uit de keizertijd, aan het licht gebracht. Van grafmonumenten stammen de met taferelen van dodenmalen kleurig beschilderde grafstenen in de vorm van een aedicula (thans in het museum van Palermo).
Lit. K. Ziegler (PRE 13, 542-545). J. Marconl Bovi (EAA 4, 627-630). - A. M.
Bisi, Le stele funerarie di Lilibeo (Archeologia Classica 22, 1970, 92-130). [J. A. de Waele]
