Praecessie of precessie noemt men het voortschuiven van de snijpunten van evenaar en ecliptica, alzoo van de aequinoctiaal- of nachteveningspunten. Zij heeft plaats in de omgekeerde rigting van de teekens van den Dierenriem, alzoo in de rigting van het oosten naar het westen en bedraagt jaarlijks ongeveer 50". Naauwkeuriger evenwel is de opgave, dat zij in 1800 de waarde had van 50",2235 en jaarlijks 0",0002442966 toeneemt. Dit verschijnsel is een gevolg van de aantrekking, welke onze zon, de maan en de planeten uitoefenen op de afgeplatte Aarde.
Dientengevolge blijft de as der Aarde, steeds door dezelfde punten der oppervlakte van dien bol gaande, niet volkomen evenwijdig aan hare rigting, zoodat haar verlengde ook het hemelgewelf niet altijd in dezelfde punten ontmoet. Deze punten, de polen des hemels, bewegen zich alzoo, ieder in een cirkel rondom de naastbijzijnde pool der ecliptica, en wel in een cirkel, wiens bolvormige straal gelijk is aan de schuinschheid der ecliptica (ongeveer 231/2°). Dit is echter niet volkomen naauwkeurig, daar ook de schuinschheid der ecliptica eenigzins veranderlijk is. Langs dezen cirkel schrijdt de pool jaarlijks 50" voorwaarts, zoodat hij dien in omstreeks 26000 jaren doorloopt, — een tijdperk, dat den naam draagt van Platonisch jaar. Van deze beweging maakt de wereldpool nog kleine, aan tijdperken van 19 jaren gebondene afwijkingen, met den naam van nutatie bestempeld. Door de praecessie vermeerdert de lengte der sterren jaarlijks 50", alzoo in eene eeuw 1°,395, en dientengevolge veranderen ook de regte klimmingen de afwijking.
In den loop der eeuwen verrijzen sterren boven den horizon eener plaats, die er te voren niet opgingen, terwijl andere, die vroeger zigtbaar waren, steeds onder de kimmen blijven. Gedurig wijzen andere sterren de noord- en zuidpool aan. Eindelijk is de lengte van het tropische jaar, namelijk de tijd, dien de Aarde noodig heeft om van het voorjaars-evenachtspunt het volgende te bereiken, kleiner dan de tijd van het siderisch jaar of van haar volkomen omloop om onze zon. Gedurende dit laatste, 365,2563682 middelbare dagen tellend, doorloopt de Aarde 360°, en gedurende het tropische jaar 50" minder. Daar de praecessie veranderlijk is, zoo is ook de lengte van het tropische jaar veranderlijk. In 1800 bedroeg zij 365.242204 dagen of 365 dagen, 5 uren, 48 minuten en 46,4 seconden, terwijl zij jaarlijks vermindert met 0,00595".
