Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 06-08-2018

Dierenriem

betekenis & definitie

Dierenriem of zodiak noemt men een gordel aan het uitspansel ter breedte van ruim 20°, waarop de van ouds bekende planéten zich bewegen, zoodat hij door den zonsweg (ecliptica) in 2 helften verdeeld wordt.

Die gordel is gesplitst in 12 vakken of afdeelingen, elk van 30°, en de namen dier afdeelingen — meest dierennamen — zijn ontleend van de aldaar of in de nabijheid aanwezige sterrebeelden. Zij zijn achtereenvolgens de Ram (V), de Stier (ti), de Tweelingen (jj), de Kreeft (25), de Leeuw (8), de Maagd (np), de Weegschaal (£:), de Schorpioen (Th), de Schutter (x*), de Steenbok (Z), de Waterman (d), en de Visschen (5), die men in deze volgorde gemakkelijk onthouden kan door het volgende Latijnsche vers in het geheugen te prenten:

Sunt Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Libraque, Scorpius, Arcitenens, Caper, Amphora, Pisces.

De zon, die zich des voorjaars in het teeken van den Ram bevindt en er eene maand vertoeft, doorloopt telkens in dien tijd een der volgende teekens, zoodat de eerste 3 lenteteekens, de volgende 3 zomerteekens, de hierop volgende 3 herfstteekens, en de laatste 3 winterteekens worden genoemd. Ook bestempelt men de eerste 6 met den naam van noordelijke, de overige met dien van zuidelijke teekens, voorts de eerste en laatste 3 met dien van klimmende en de overige met dien van dalende teekens.

Intusschen komen wegens het verschuiven van het nachteveningspunt — het snijpunt van den evenaar en de ecliptica — de alzoo genoemde vakken van den dierenriem niet meer overeen met den stand der sterrebeelden, waaraan zij hun naam hebben ontleend. Omtrent de oudheid van de vaststelling van den dierenriem heeft men veel getwist, vooral na het vinden van een steen, waarop die gordel gegriffeld stond, in een ouden tempel te Dendera (zie onder dezen naam).