Hattemisten is de naam eener godsdienstige secte, welke in het laatst der 15de eeuw in de Nederlandsche Hervormde kerk ontstond. Haar stichter was Pontiaan van Hattem, in 1641 te Bergen-op-Zoom geboren. Hij studeerde eerst te Leiden, daarna te Saumur en werd vervolgens predikant op het Zeeuwsche eiland St. Philipsland.
Reeds vroeg hield men hem verdacht van ingenomenheid met de wijsbegeerte van Spinoza, doch toen hij een boek over den Catechismus had uitgegeven, werd hij wegens zijne onregtzinnige gevoelens afgezet (1638). Hij overleed in 1706 en had ook later nog vele aanhangers. Zijne leer is eene tot het uiterste gedrevene toepassing van die der voorbeschikking, — alzoo die van het Fatalismus. Volgens de Hattemisten geschiedt alles door God, zoodat de mensch geen goed of kwaad kan doen. Men behoeft zich dus niet te verontrusten over het misnoegen van God en ook geen berouw te hebben over zijne daden. Hoewel zulk een stelsel tot zedeloosheid moest leiden, onderscheidden zich de aanhangers dezer secte door een ingetogen wandel.
