Wink's vreemde woordenboek

dr. Jan Romein (1906)

Gepubliceerd op 15-04-2021

Ratlné

betekenis & definitie

vr. Fr., wollen stof, waaivan na het weven de uitstekende pluisjes gekruld worden, ratio vr.

Lat., rede(n), oorzaak, grond (zie ulti- ma); rationeel redelijk, op redelijke overtuiging gegrond; meetbaar (van getallen); rationalisme o. Fr., wijsgeerig stelsel dat de openbaring ver- werpt en alles beweert te verklaren met behulp van de rede; leer volgens welke de denkbeelden uit het verstand en niet uit de ervaring voortkomen; rationalist aanhanger van dat stelsel ; rationaliteit vr., redelijkheid, ratjetoe vr., stampot voor soldaten; mengseltje, ratoe Jav., koningin; ratoe kidoel koningin van het zuiden, beschermgeest van de vogelnestsoorten aan de Z.-kust van Java. ratum. Lat., bepaald, besloten, bestemd, beraamd; pro rata naar evenredigheid; naar rato van = a raison van (z. a.). ravage vr. Fr., verwoesting, ravelijn o. Fr., halvemaanschans. ravissant Fr., verrukkelijk, „om te stelen”, ravitailleeren Fr., van levensmiddelen voorzien, rayon o. Fr., straal, verboden kring om een vesting, waarbinnen slechts onder zekere voorwaarden gebouwd mag worden, razzia vr.

Ar., inval op vijandelijk gebied om vee koren, enz., te rooven; onverwachte klopjacht door de politie om bepaalde wijken van misdadigers te zuiveren, reaal m. Sp., munt in Spanje en Mexico, reactie vr. Fr., werking van een lichaam op een ander dat op het eerste inwerkt of pas ingewerkt heeft; alles wat in tegenovergestelden zin werkt; actie van die politieke partij, welkezich tegenover den vooruitgang, plaatst en het verleden wil terugroepen; nadeelig gevolg dat zich later voordoet; reactionnair aanhanger van de partij of ’t streven der reactie, ready Eng., klaar; all ready alles klaar, reageerbuisje dun cylindrisch glazen buisje, aan één zijde open, dat bij scheikundige proeven gebruikt wordt; reageeren Fr., terugwerken, tegenwerken, zich verzetten, blijk geven dat men iets gehoord, gevoeld, enz. heeft; reagens o. Lat., of reageermiddel noemt men in de scheikunde eenig middel, waarvan men zjch bedient om eigenschappen of samenstelling van een stof op te sporen (mrv. reagentia) realia o. mrv. Lat., oudheidkundige voorwerpen van eenig land; afbeeldingen daarvan, realisatie vr. Fr., verwezenlijking; het te gelde maken; realiseeren verwezenlijken; verkoopen; realisme o., middeleeuwsch wijsgeerig stelsel hetwelk algemeene denkbeelden als werkelijke dingen beschouwde; kunststrooming die de natuur weergeeft zooals zij werkelijk is, dus mèt het leelijke en vulgaire; realistisch het realisme huldigend in de kunst; realiteit vr., werkelijkheid; realiter Lat., werkelijk, inderdaad; realpolitik vr. D., politiek die vóór alles streeft naar tastbare resultaten, zonder zich veel om idealen te bekommeren, eassurantie vr., herverzekering, ebbe m. Hebr., Joodsch onderwijzer, huisleeraar. ebel Fr., oproermaker, muiter, opstandeling; re- belleeren in opstand komen; rebellie vr., op- roer, muiterij; rebelsch oproerig, ïboisatie vr., nieuwe bosohaanplant. sbuilt Eng., „herbouwd”; gebruikte machines,

dié na reparatie, als nieuw verkocht worden, rebus m. Fr. (van Lat. res zaken, lett. „door zaken”), teeken-, letter- of figuur-raadsel; rebus sic stantibus Lat., nu de zaken zóó staan, rebuteo mrv. Fr., onbestelbare brieven, recalcitrant Fr., weerspannig, recapituleeren Fr., een korte opsomming (recapi- tulatie vr.) geven.