In oude tijden was de macht van den vader over zijn kinderen vrijwel onbeperkt. In de laatste 40 jaar bleek het echter nodig, dat de staat scherper toezag op de uitvoering van den ouderplicht en ingreep, als de ouders hun plicht verzuimden.
In beginsel is de ouderlijke macht gehandhaafd en blijft het kind in den regel tot zijn 21ste jaar in die macht.Doch tegenwoordig kunnen ouders, die zich aan grove verwaarlozing van hun verplichtingen tot onderhoud en opvoeding schuldig maken, zonder meer uit de ouderlijke macht worden ontzet door den rechter. Wordt slechts één der ouders uit de ouderlijke macht ontzet, dan gaat de uitoefening der ouderlijke macht op de andere over; indien beiden uit die macht zijn ontzet, dan voorziet de rechter tevens in de voogdij over de kinderen.
Een nieuw instituut is dat van de gezinsvoogdij, volgens hetwelk door den kinderrechter over kinderen, die verwaarloosd worden, een gezinsvoogd kan worden aangesteld. Bij niet opvolgen van de voorschriften van den gezinsvoogd lopen ouders gevaar, ontzet te worden uit de ouderlijke macht. Dit instituut vormt alzo een tussenvorm tussen normaal ouderlijk gezag en ontzetting.
