Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Beatrice

betekenis & definitie

is een figuur uit de Divina Comedia — De Goddelijke Comedie — van den groten Italiaansen dichter Dante Alighieri, meestal eenvoudig Dante genoemd. In dit werk, dat men kan beschouwen als een allegorische voorstelling van het geestelijk leven, neemt de figuur van Beatrice een belangrijke plaats in.

Vele uitleggers beweren, dat Beatrice werkelijk geleefd heeft en dat Dante haar in stilte liefhad van zijn negende jaar tot aan zijn dood toe, doch enkelen beschouwen Beatrice eenvoudig als een dichterlijke schepping, een allegorische voorstelling van de theologie of de philosophie — zie ook: Allegorie.Beatrijs is weer heel iemand anders dan Beatrice. Wie kent niet de mooie sproke van Beatrijs, een oud verhaal, dat reeds in de Middeleeuwen onder het volk leefde? Zo werd het door een onbekend gebleven dichter in ’t Middelnederlands opgetekend, terwijl het later ontelbare malen is bewerkt, zonder dat de schoonheid van ’t oorspronkelijke verhaal hierbij zelfs maar benaderd is. Beatrijs is een nonnetje, dat in een klooster woont. Zij is de jongste van de zusters en moet het minste werk doen, zoals den vloer vegen en de klok luiden.

Eens ziet zij een ridder te paard voorbij gaan en op het eerste gezicht krijgt ze hem lief en voelt zij, dat zij voor hem moet zorgen. Zij stort haar hart uit voor Maria, wier beeld in de gang van het klooster staat, legt daarna haar kloosterkleding. af en vertrekt om haar liefde te volgen.

Als zij weg is, daalt Maria van haar voetstuk en, gehuld in de kleding van zuster Beatrijs, vervult zij haar nederigen dienst. Als jaren later Beatrijs terugkomt, staat plotseling het beeld weer in de gang. De zusters hebben er niets van gemerkt, dat Beatrijs weg was: alleen hebben zij het beeld gemist en dit hebben zij als een wonder beschouwd.

Dit verhaal noemt men een Maria-legende, omdat het een der wonderen van Maria beschrijft.