Gepubliceerd op 16-11-2020

Zwaluwstaart

betekenis & definitie

Zou groningse volksnaam zijn voor de Rode Wouw, vermeld door Gavere & Bemmelen 1856. Maar deze auteurs geven al aan dat de soort in kwestie in Groningen zeldzaam is; zij geven maar één wn. op (een door een jager geschoten exemplaar).

Ook uit de spelling blijkt dat de naam niet als groninger volksnaam bedoeld is (men gaf de naam in het N op, i.t.t. echte groningse volksnamen als Patriezenvalk en Huiszwaalf). Deze indruk werd later door Schlegel 1858 gewekt: "In Groningen Zwaluwstaart." Nog bonter maakt VPG 1983 het, die de naam in groninger spelling geeft (Swaalfsteert), terwijl door de auteurs toch werd vastgesteld (p.50) dat de naam niet meer door andere groningse bronnen (als Ter Laan of eigen verzameling) werd bevestigd. Zou de naam dan later, in de boeken overleefd hebbend, alsnog populair geworden zijn? Het benoemingsmotief is in ieder geval volkomen juist: de Rode Wouw heeft een diep gevorkte staart, bijna zo diep als een Boerenzwaluw. D Schwalbenschwanz komt voor bij Döbel 1746 [Suolahti 1909 p.357; hier ook "holländisch zwaluwstaart", zonder bron]; het is wel nagenoeg zeker dat de naam van het lemma een leenvertaling uit het D is. In Duitsland komt de soort vrij algemeen voor, en hier bestaan ook andere volksnamen waaraan hetzelfde motief ten grondslag lag (bijv. Scheerschwänzel bij Klein 1750).