Gepubliceerd op 16-11-2020

Secretarisvogel

betekenis & definitie

Sagittarius serpentarius Miller 1779. Typelocatie: Kaap de Goede Hoop, Zuid-Afrika.

De soort is beperkt tot de zuidelijke helft van Afrika. Het is een eigenaardige soort van Roofvogel met lange sterke poten, die lopend in het open veld zijn kostje (allerlei klein gedierte) opscharrelt. Dit gedrag heeft de eerste naamgever aan een met pijl en boog bewapende jager doen denken, vandaar F Sagittaire (letterlijk: 'boogschutter') en Lat Sagittarius (Lat sagitta 'pijl'). Deze namen gebruikte ook Arnout Vosmaer1 1769, die een exemplaar in de menagerie van prins Willem V in Den Haag beschreef en (dat ws. Aert Schouman) afbeeldde [Jobling 1991; Pieters 1995]. Deze naam was voor sommige kolonisten in Zuid-Afrika te moeilijk: zij verbasterden tot Sekretarisvoël (zuidafrikaans) en Secretary Bird (1781; E) [Wilms 030601].

Ogilvie-Grant 1905 geeft bovendien nog een benoemingsmotief voor deze naam: "The name "Secretary" is derived from the tuft of long feathers hanging over the back of the head, which are supposed to resemble the quill-pens an ideal secretary would carry behind his ear." (p.73). Dit was bovendien in een tijd dat het woord Sagittarius naar de achtergrond verdrongen was: de wetenschappelijke naam luidde toen Serpentarius serpentarius (Lat serpens 'Slang', naar een onderdeel van het voedselpakket van de soort).1 1720-1799 [Brouwer 1954 25-26,162].