Gepubliceerd op 16-11-2020

Schrieverik Schriever(ke)

betekenis & definitie

Volksnamen voor de Geelgors ← in Noord-Brabant, Limburg resp. de Achterhoek en Twente. Rynja 1983 en B&TS 1995 geven ook "Schrijverke" voor de provincie Groningen.

Dit gegeven wordt echter niet bevestigd door VPG 1983, terwijl ook Gaveren & Bemmelen 1856 zo'n naam voor geen enkele Gors in de provincie Groningen opgeven. In de Achterhoek is de naam veruit in de minderheid vergeleken met Gelle Guurze en varianten. Alleen voor Eibergen geeft Schaars 1989 de naam Schrieverke op. Mogelijk is dit toch meer een naam voor Gorzen in het algemeen. Het benoemingsmotief geldt nl. voor alle soorten inlandse Gorzen, en kon ook door geënqueteerden verwoord worden: "De eiere van de gelle guurze liekt wal met ne penne beschrevene. Doorvandan neumt ze 'm ok wal schrieverke." Hetzelfde vermeldde Schlegel 1852 onder DE GEELGORS: "...in NoordBrabant ... schrijver genoemd; dit laatste om de teekening zijner eijeren (VERSTER)." De eieren van vogels werden vroeger nogal eens gezocht en verzameld, zodat er grote bekendheid met de kleur, grootte en tekening van de eieren van veel inlandse vogelsoorten was.

Niettemin was dit gegeven toch ook niet overal bekend. Mogelijk wel in Spanje en Portugal, waar Escribano en Escrevedeira (=Gors, maar letterlijk 'schrijver') ongetwijfeld hetzelfde gemotiveerd was als bij ons. Maar de Fransen C&C (1995) trachten de Sp naam te verklaren door aan te nemen dat Gorzen een piepend geluid maken alsof een schrijver met zijn pen op het papier zit te krassen! Mogelijk zijn zij hierbij door de etymologie en betekenis van F Bruant 'Gors' geïnspireerd (vgl. sub Gors). Zie ook Bloedschrijver en Schrijver.