Gepubliceerd op 16-11-2020

-keel -keeltje -kieltsje

betekenis & definitie

Element in een aantal vogelnamen zoals Bruinkeelortolaan, Roodkeelduiker, Vuurkeeltje, Swartkieltsje etc. ←, dat verwijst naar de (uitwendige) voorhals van de vogel. Zie ook hals (sub Halsbandparkiet).

ETYMOLOGIE N keel <mnl kèle (Bern. c.1240) <oudnederfr kela; fries kiel, keel; mnd kele (vgl. oudsaksisch kel-girithi 'gulzigheid'); D Kehle <mhdkel <ohdkela; oudengelsceole [NEW].

Verwant is oudnoords kjölr 'kiel, bergrug' [AEW]; germ kelu<idg *g(u)el'verslinden' (Klankwet nr.6). Latgula 'keel, slokdarm' (in bijv. de wetenschappelijke naam atrogularis van de Zwartkeellijster) >oudf gola, goule >F gueule 'muil, bek' en oudf engouler 'inslikken' >F Engoulevent 'Nachtzwaluw' (letterlijk 'wind-verzwelger, windhapper'). Verwant is Lat gurgulio 'luchtpijp, keel' met halve reduplicatie, waarop aansluit bulgaars rypryMpa Goergoelitsa 'Tortelduif', ws. verwijzend naar de luchtpijp van de soort waaruit de zacht-gorgelende zang voortkomt; vgl. bulgaars ripno en R ropno 'keel, strot' en R ropnHHKa, Topmn,a 'Tortelduif' ←. Op afstand verwant is N kraag (zie sub Kraagtrap) en N bronchitis (<Gr/ionisch brógchos 'luchtpijp' <idg *gurogh).