Gepubliceerd op 16-11-2020

Huiben Huipke Huive Huiveke

betekenis & definitie

Volksnamen voor de Steenuil ← in Brabant, Limburg en (Zeeuws-)Vlaanderen. Schlegel 1852 geeft Huipke voor Noord-Brabant.

Een oude vermelding is die van Van Heenvliet c.1636: "Huijpkens" [VanBerkel, OTT23/9/2000].Omdat de Steenuil een kleine soort van Uil is, komen de namen vaak in de verkleinvorm; mogelijk geeft het ook een ietwat sympathiek gevoel tegenover de Steenuil aan. In Huiben en ws. ook in Heuven [WVD 1996] noemt Weijnen -en een affectief element. Soms wordt de beginletter Hniet geschreven en/of uitgesproken; dat houdt verband met het overwegend voorkomen van de naam in het zuidN. In Zeeuws-Vlaanderen werd bijv. Euven genoteerd [Sponselee & Buise 1975]. De namen kunnen oppervlakkig gezien met de mansnaam Huib (<Hubrecht) verbonden worden (vgl. in dit opzicht ook Uikerjaan), maar de etymologie heeft te maken met een oud woord voor 'Uil'.

Het heeft er alle schijn van dat de -ven de -bin het midden van de namen tegen elkaar uitgewisseld kunnen worden (vgl. Uuf/Uweraen met Bubo, sub Uil). In sommige namen wordt de b verscherpt tot p, zoals in Hööp [Weijnen 1996], Huipke, Huipetje en Hoepke [WVD; B&TS 1995] In Uibik komt een achtervoegsel voor dat weliswaar te vergelijken is met dat in de vogelnaam Havik [Weijnen 1996 p.77], maar meer ws. toch een vervorming is van een verkleiningsuitgang, die in de andere hier genoemde namen immers ook aanwezig is (-(e)ke).

ETYMOLOGIE Net als de -ui-klank in Uil ← gaat ook de -uiin de namen van het lemma ws. terug op een ouder -uuof zelfs -oe-. Behalve Hoepke zijn er verder niet veel namen met die oudere klanken overgeleverd. Weijnen 1996 en vDE nemen verwantschap aan met ohd huwo en/of F Hibou 'Uil'. vDE noemt ook oudf Houpi. De oude woorden met de oe-klank zijn ws. onomatopeeën.

De namen tonen gelijkenis met Uiver 'Ooievaar' ←, maar de etymologie is verschillend.