Gepubliceerd op 16-11-2020

Heileuver

betekenis & definitie

Volksnaam voor de Ooievaar ← in de Achterhoek (Gallée 1895 [Schaars 1989]) (FWH spelt heilöver), rond Dwingeloo (Dr) (naast Eileuver) [Smit 1996] en op de Veluwe (Gld) [B&TS]. In de Bommelerwaard (Gld) Heiluiver en rond Kampen (Ov) Eileuver [FWH].

Plaatselijk in Zuid-Holland Eilaver [Heukels 1907]. Drents Luibert heeft alleen de slot-l van heil, waarvan FWH en NEW de etymologie niet vermelden. Dit is jammer, want Suolahti 1909 beweert dat de l de vervanger is van een vroegere n en vergelijkt met D (altmarks) Heinotter (zie sub Earrebarre). Gezien de faam van de Ooievaar (op een zeker moment in de geschiedenis) als brenger van geluk en baby's ligt het zeer voor de hand om heil op te vatten als 'geluk', maar dat sluit een volksetymologische vervorming van een ander oorspronkelijker woord(deel) niet uit. Dit woord(deel) bevatte dan oorspr. niet de begin-h, waar vormen als Eileuver ←, Eillever, Ellever, Elver [B&TS] en Luibert op wijzen. De l van het nog onbekende woord zit mogelijk ook in brabants Olievaar en Olievader en in D Elbiger (bij Schwenckfeld 1603 [Suolahti]), namen die niets meer laten zien van heil.De laatste naam integendeel doet sterk denken aan ohd elbiz 'Zwaan', waarin de idg wortel *albho 'wit'. De (Witte) Ooievaar ← is natuurlijk ook voornamelijk wit.