Gepubliceerd op 16-11-2020

Eierslurper Eiervreter

betekenis & definitie

Volksnamen voor de Bruine Kiekendief [B&TS 1995]. De tweede is mogelijk slechts de vertaling van fries Aaifretter ←.

Het eerste deel wijst op het voedsel van de soort, dat voor een klein deel uit eieren bestaat [HVM 1971 p.333-334].

Ei is een woord dat zeer bekend is bij de mensen getuige de vele spreekwoorden en gezegden [Ter Laan 1967; Zantema 1992]. Een veel gestelde vraag luidt: Wat was er eerder, de Kip of het ei? Vanuit etymologisch standpunt is N ei ouder (zie onder; Kip is pas van 1588 [VT]). Een antwoord in logische zin is afhankelijk van hoe men ei wenst te definiëren; het antwoord bij ei te definiëren als ‘het product van de Kip' is erg flauw, want dan was de Kip er uiteraard het eerst. Bij zuiver biologische definitie van ei (bijv. 'hoeveelheid eiwit met schaal erom') valt ook het reptielenei onder de definitie en kan gesteld worden, rekening houdend met de evolutietheorie, dat het ei er het eerst was (toen het nl. nog een reptielenei was en er voor het eerst iets uit het ei kroop dat men als vogel c.q. Kip wenste te definiëren). Wanneer men de vraag vervangt door Wat was er eerder, de vrouw of het ovariële eitje? wordt het duidelijk dat de Kip/ei-vraag van wezenlijk filosofisch en wetenschappelijk belang is, want nu wordt de mens er zelf bij betrokken. Het antwoord is nu afhankelijk van hoe men ovarieel eitje (ovulum) wenst te definiëren, en hoe ver men in de evolutie wenst terug te kijken.

ETYMOLOGIE N ei (mv. eieren 'vogeleieren', eitjes 'geslachtscellen') <mnl ei 'vogelei' (123031 [VT]), ey (mv. eyere [jvMvs.15]; fries aai <aei; saksisch/oudsaksisch ei; D Ei <mhd/ohd ei; E egg <oudnoords egg (verving middelengels ey <oudengels xg); zweeds agg, noors egg, deens xg <oudnoords egg; krimgotisch ada. Buiten het germ: R HHD,Ó jajtsó, bulgaars mn,é jajtsé <oudslavisch ajice; oudiers ogg en Lat ovum <Gr wóv oón 'ei' <Gr w(F)ióv o(u)ion. Lat ovum 'ei' is etymologisch verwant met Lat avis ‘vogel' en oudindisch vi'id.'. Het ei werd dus oorspr. duidelijk gezien als behorend bij de 'vogel'.