In vroeger tijd geloofde men dat heksen in de gedaante van vlinders bij de boeren melk en room kwamen stelen. Daaraan herinneren de Engelse naam butterfly en de Duitse Schmetterling.
Schmetten, ontleend aan het Tsjechische woord smetana, betekende: room. In het Middelnederlands noemde men de vlinder meestal pepel uit Frans papillon, Latijn papilio of ook wel: capelle. Het woord vlinder wordt in verband gebracht met een in Oostelijke dialecten nog voorkomend vlidderen: doelloos rondlopen. Het Engels heeft to flitter, het Duits flittern voor fladderen. Er is zeker verwantschap met woorden als: vlerk, vleugel en vliegen. De oude zegswijze vlinders knippen voor: de schoolverzuimen is te vergelijken met: een uiltje knappen voor: een dutje doen.
