Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Dwarsbomen

betekenis & definitie

Iemand dwarsbomen dat wil zeggen: iemand belemmeren in zijn werk, iemand beletten zijn plannen ten uitvoer te brengen, betekent letterlijk: iemand de weg versperren door er een boom dwars over te leggen. Precies hetzelfde vinden wij in het woord versperren, dat eigenlijk is: met een spar afsluiten.

Niet alleen landwegen, maar ook waterwegen werden vroeger op die wijze ontoegankelijk gemaakt. Na zonsondergang werden natuurlijk de stadspoorten gesloten. Dan sloot men tevens de waterwegen die toegang gaventot de stad af met een zware boomstam die op het water dreef en aan beide oevers met een ketting vastlag. ‘Aan voor boomsluiten thuis te zijn was geen denken’, schrijft Hildebrand in de Camera Obscura, als door Pieter Stastoks onfortuinlijke onderdompeling in het Spaarne de deelnemers aan het roeitochtje zich verlaat hebben. Dat gebruik is verdwenen en daarmede de letterlijke betekenis van dwarsbomen, dat zich echter in figuurlijke zin heeft gehandhaafd.