onbeschutheid, overgevoeligheid, serumziekte (Richet), zie Allergie (Von Pirquet), een ziektetoestand, ontstaande na inspuiting in de huid, de spieren of een ader, van eiwitstoffen die aan het lichaam vreemd zijn(,,soortelijk vreemd”) Ook door bloedwei, melk en plantaardige eiwitstoffen (bacteriën) kan zij worden verwekt. Er bestaat aangeboren en verworven (kunstmatige) A.
De verschijnselen bij de mens, meestal na inspuiting van diphtherieserum, vooral na herhaalde inspuiting (serumziekte), zijn koorts, zuchtige zwelling, ineenstorting (collaps). Bij dieren kan men door eerst „soortvreemd” (van een andere soort afkomstig) eiwit in te spuiten (sensibiliseren) en dit na tien dagen te herhalen, de „anaphylactische shock” teweegbrengen, plotselinge daling der temperatuur, emphyseem soms, hartzwakte, meestal gevolgd door de dood. Herstelt het dier, dan blijft het enige tijd ongevoelig voor hetzelfde eiwit (anti-anaphylaxie). Wordt het serum van een dier, dat de sensibilisatie heeft ondergaan, bij een ander dier ingespoten, dan wordt dit anaphylactisch (passieve A.). De oorzaak der A. is de giftige werking van het eiwit, dat niet door de ingewanden (parenteraal) in het lichaam is gekomen, waardoor het eiwit of zijn bestanddelen (splitsingsproducten) zich tot een aan het pepton verwant vergift (anaphylatoxine) verbindt met het antilichaam (sensibilisine, antigeen, anaphylacogeen), dat bij de eerste inspuiting was gevormd.
