balkon [open uitbouw van huis]. Omtrent de oorsprong van dit woord bestaan twee gevoelens: volgens het ene komt het uit het Perzisch, volgens het andere is het Germaans, maar gewijzigd doordat het via het Italiaans tot ons is gekomen. Door het woord niet op te nemen in de Oosterlingen heeft prof. Dozy getoond aan de afleiding uit het Perzisch geen waarde te hechten. Maar in zijn aankondiging van dat werkje in de Nederlandsche Spectator, 1867, zegt prof. De Goeje: ‘Ik moet bekennen dat de afleiding van balkon van het Perzische bâlâkhâneh (opperkamer, ’t bovenste van ’t huis) mij althans even waarschijnlijk voorkomt, als die van het oud-Hoogduitsche balcho (balk).’ Inderdaad verzet zich noch de woordvorm, noch de betekenis tegen die afleiding. Bâlâkhâneh is samengesteld uit bâlâ ‘boven’ en khâneh ‘woning’, en betekent dus ‘bovenhuis’. De overgang naar ‘balkon’ is niet zeer bezwaarlijk, zoals blijkt uit de volgende verklaring van bâlâkhâneh in Stocqueler, Oriental Interpreter: ‘Persian, Balcony, an upper-room, open in front, and generally overlooking another and lower apartment.’ Nochtans blijft voor mij deze afleiding van balkon onwaarschijnlijk, zolang niet is aangetoond hoe en langs welke weg zo’n woord uit Perzië naar Europa kon worden overgebracht, want het is veel te oud in de Europese talen om over Brits-Indië tot ons te zijn gekomen. Bovendien heeft de betekenis toch een veel moeilijker sprong gemaakt dan bij de afleiding van het Germaanse, ook in onze taal voorkomende balk, terwijl de vorm geheel duidelijk wordt door de tussenkomst van het Italiaans, waarin woorden van Germaanse oorsprong zo menigvuldig zijn, en waaruit zo menig woord van dien aard tot de Germaanse volken in gewijzigde vorm is teruggekeerd. Mij dunkt de verklaring in Grimms Deutsches Wörterbuch: ‘Balkenvorsprung, auf dem man eines Standes im Freien zur Aussicht geniesst, nach dem Italienischen balcone, das selbst aus unserem Balke entlehnt wurde’, laat weinig te wensen over.
Inloggen
Log hier in om direct te kunnen beginnen met schrijven.
Favorieten
Wil je dit begrip toevoegen aan je favorieten? Word dan snel vriend van Ensie en geniet van alle voordelen:
- Je eigen Ensie account
- Direct toegang tot alle zoekresultaten
- Volledige advertentievrije website
- Gratis boek cadeau als welkomstgeschenk