(Fr.: courbe de gradation; Du.: Gradationskurve; Eng.: characteristic curve), ook: gradatiekromme, zwartingscurve of D log E-curve, grafische voorstelling van de wijze waarop een fotografische lichtgevoelige laag reageert op lichtinwerking, zie Lichtgevoelig materiaal.
De helling of steilheid van de gradatiecurve bepaalt de verhouding tussen het contrast van het negatief tot dat van het onderwerp. Deze wordt uitgedrukt door de tangens van de hoek die het verlengde van het rechtlijnige curvedeel met de x-as maakt, en wordt gamma (contrastfactor of ontwikkelfactor) genoemd. De hellingshoek hangt af van de ontwikkeltijd; bij langere ontwikkeling gaat de curve steiler lopen en neemt het gamma toe, hetgeen betekent dat het negatief ‘harder’ of contrastrijker wordt. De vorm en de helling van de gradatiecurve hangen o.a. af van de wijze van belichten van proefstroken; de vorm hangt mede af van het type ontwikkelaar dat gebruikt is.