(Fr.: acide phtalique; Du.: Phthalsäure; Eng.: phthalic acid), of orthobenzeendicarbonzuur, een in water slecht oplosbare, kleurloze kristallijne stof met smeltpunt 198°C; bij verhitten gaat zij over in ftaalzuuranhydride (smeltpunt 128°C) onder verlies van water.
Zowel ortho-, meta-(isoftaalzuur) als para(tereftaalzuur)-benzeendicarbonzuur zijn bekend. Bepaalde esters van ftaalzuur (dibutyl- en dioctylftalaat) worden als weekmaker in celluloselakken gebruikt.
Ftaalzuuranhydride is uitgangsprodukt voor verschillende kleurstoffen (ftaleïnen, indigo, ftalocyaninen enz.) en voor ftalaathars, een alkydhars. Van zeer groot belang is de gemodificeerde ftalaathars, waarin ftaalzuuranhydride gedeeltelijk is vervangen door een vetzuur. Ftalaathars heeft als bindmiddel voor verf de klassieke olieharsbindmiddelen vrijwel geheel verdrongen wegens de snellere droging en doorharding. Tevens zie Alkydhars.
Ftalocyanineblauw of ftaloblauw, Engels blauw, monastraalblauw, heliogeenblauw, bruto formule C32H16N8Cu, is een organisch pigment van heldere kleur, hoge kleurkracht en goed bestand tegen licht en chemicaliën; thans het belangrijkste blauwe pigment voor verf. Ftalocyaninegroen is gechloreerd of gebromeerd ftalocyanineblauw; vrijwel alle waterstofatomen zijn vervangen door halogeenatomen; ook dit pigment wordt veel in verf gebruikt.
Ftalocyaninen vormen een, voor de textielindustrie belangrijke groep blauwe en groene kleurstoffen. Door intensieve chlorering verkrijgt men de groene tinten. De lichtechtheid van deze pigmenten is bijzonder goed. Door sulfonering kan men de pigmenten in water oplosbaar maken en kan men ze als ‘directe’ (substantieve) kleurstoffen toepassen. Een nadeel van de ftalocyaninen is de geringe was- en waterechtheid.