Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-01-2025

DIAPOSITIEF

betekenis & definitie

(Fr.: diapositive; Du.; Diapositiv, Glas(Licht)bild; Eng.: diapositive, slide, transparency), geijkte afkorting: dia, een meestal langs fotografische weg verkregen positief beeld in kleuren of zwartwit, aangebracht op een doorzichtige onderlaag.

Het belangrijkst zijn de kleine (projectie)kleurendia’s, verkregen door opnamen te maken op omkeerkleurenfilm, waarmee na omkeerontwikkeling direct positieve kleurenbeelden worden verkregen. Ook van kleurennegatieven zijn uitstekende kleurendia’s te vervaardigen. Voor reclamedoeleinden zijn belangrijk de grote diapositieven (transparanten). De kleurenbeelden worden op omkeervlakfilm van het gewenste formaat vervaardigd als men van dia’s, op positief-vlakfilm wanneer men van kleurennegatieven uitgaat. Bij zwartwit-dia’s maakt men soms gebruik van dubbelzijdig met emulsie begoten film, waarvan de drager diffuus wit is (melk- of opaalglas of -film). Dergelijke transparanten hebben door verdubbeling van de dekking vaak een zeer rijke toonschaal en een soms bijna plastische werking. Dia’s voor projectie werden vroeger voornamelijk afgewerkt op 8,3 × 8,3 cm2, welk formaat nu verlaten is voor 7 × 7 cm2 voor dia’s van 6 × 6 cm2, en 5 × 5 cm2 voor de kleinbeeldformaten. Dia’s 7 × 7 cm2 worden meestal tussen glas of in kunststof raampjes gemonteerd, kleinbeelddia’s veelal in de raampjes, waarin zij door de omkeercentrale worden afgeleverd.

Dia’s hebben naast het omvangrijke gebruik in de amateursector uitgebreide toepassing gevonden, o.a. als visuele ondersteuning bij onderwijs en instructie, voor verwerking in de grafische industrie ten bate van publiciteit en illustratie en in lichtkasten als ornament of blikvanger.

< >