Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-12-2024

COMPRESSOR

betekenis & definitie

(Fr.: compresseur; Du.: Kompressor, Verdichter; Eng.: compressor), machine die lucht en andere gassen onder een hogere dan de atmosferische druk brengt. Minder juist wordt de term ook gebruikt voor apparaten tot het verkrijgen van een onderdruk.

Tot de compressoren die volgens het verdringingsprincipe werken behoren de enkel- en de dubbelwerkende zuigercompressoren. al dan niet uitgevoerd met trap-, met schijf- of met membraanzuiger. Membraanzuigercompressoren zijn vooral geschikt voor het comprimeren van zeer giftige gassen, waarbij lekkage moet worden vermeden en geen vermenging met een smeermiddel mag plaatsvinden. Roterende-zuigercompressoren worden meestal voor lage drukken gebruikt, eveneens de meercellige compressoren. De uitvoering met twee lamellen dient als vacuümpomp. Bij een ander type worden de ruimten door een roterende vloeistofring, en de rotor in de vorm van een schoepenwiel gevormd; door de grote warmteopnamecapaciteit van de vloeistofring is de warmteafvoer groot en de temperatuurstijging van het gas gedurende de compressie gering; dit type is daarom bijzonder geschikt voor het comprimeren van explosieve gassen.

Bij de rolzuigercompressor beweegt een excentriek de rolzuiger die een variabele aanzuig- en een persruimte begrenst. De ruimten worden door de zuiger en een schuif van elkaar gescheiden. De compressor zuigt door een holle schuif aan, het uitpersen gebeurt via een persklep.

Bij de schroefcompressor geschiedt de aanzuiging axiaal; het gas wordt gecomprimeerd in de naar buiten lopende schroefgang, die door de rotorcilinder en door telkens één tand van een der beide speciale tandwielen is begrensd.

Bij de dynamisch werkende (volgens het impulsmomentprincipe) compressoren wordt het te comprimeren gas sterk versneld; de drukopbrengst wordt verkregen door verlaging van de stroming. De radiale en de axiale turbocompressor hebben door de grote opbrengst een uitgebreid toepassingsgebied (bijv. als drukvulcompressor voor verbrandingsmotoren, resp. voor aardgastransport en bij gasturbines). Zuigercompressoren hebben een hoog rendement dat moeilijk door andere bouwprincipes te evenaren valt. Bovendien kunnen zij comprimeren tot hogere drukken (in de meertrapsuitvoering meer dan duizend maal de atmosferische druk) dan welke andere compressor ook. Bij het comprimeren van lucht worden niet zelden meercellige compressoren gebruikt. Schroefcompressoren bouwt men in één- en tweetrapsuitvoeringen. Sommige typen werken met olie-inspuiting; door de afdichtende werking van de olie kan de omtreksnedheid van de rotor sterk verminderd worden. Voor grote luchtopbrengsten worden turbocompressoren gebruikt.

< >