Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-12-2024

BOCHTAANWIJZER

betekenis & definitie

(Fr.: indicateur de virage; Du.: Kurvenanzeiger; Eng.: turn indicator), gyroscopisch vlieginstrument dat de hoeksnelheid om de topas van het vliegtuig (de snelheid van koersverandering) aangeeft. De precessiekrachten op de gyroscoop worden tegengewerkt door veerkrachten, waardoor de uitslag van de wijzer een maat is voor de hoeksnelheid om de topas.

Het instrument wordt vooral gebruikt voor het vliegen van zgn. standaardbochten (rate one turns), d.w.z. bochten met een hoeksnelheid van 3 graden per seconde (180 graden per minuut), waarop vele standaardvliegprocedures zijn gebaseerd. Voor de huidige snelle vliegtuigen is de standaardbocht minder belangrijk geworden omdat het maken ervan bij hoge snelheden resulteert in grote dwarshellingen. In verband met het passagierscomfort wordt de dwarshelling beperkt tot 30°, in welk geval de passagier een versnelling ondergaat die ca. 1,15 maal de zwaartekrachtsversnelling bedraagt.

De bochtaanwijzer kan tevens als vervanging van de kunstmatige horizon dienen, alhoewel dit een aanmerkelijke vermindering van de nauwkeurigheid van het vliegen tot gevolg heeft. Mede om deze reden is in de stuurhut van moderne vliegtuigen de bochtaanwijzer veelal vervangen door een kleine (zgn. stand-by) kunstmatige horizon. De bochtaanwijzer is bijna altijd in één instrument gecombineerd met een slipmeter.

< >