Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 23-12-2024

BATHYSCAAF

betekenis & definitie

(Fr.: bathyscaphe; Du.: Bathyscaph; Eng.: bathyscaphe), toestel, uitgevonden door de Belgische hoogleraar Auguste Piccard, voor het duiken op grote diepte. De bathyscaaf bestaat uit een zware stalen bol of gondel, waarin zich de waarnemer(s) en de instrumenten bevinden; de bol is bevestigd onder een stalen drijftank die in vorm herinnert aan een kleine onderzeeboot.

De grote druk op de buitenwand van de drijftank wordt gecompenseerd doordat men zeewater door openingen binnen kan doen stromen, waardoor het drukverschil wordt geëgaliseerd. In tegenstelling tot een aantal andere diepzeeduiktoestellen, zoals de bathysfeer van W. Beebe, hangt de bathyscaaf niet aan kabels, doch beweegt zich geheel vrij in het water. Het stijgen en dalen wordt geregeld door middel van ingebouwde tanks gevuld met een vloeistof die lichter is dan water, en door het uitwerpen van ballast bestaande uit staalkorrels die door een magnetisch veld worden bijeengehouden en bij onderbreking daarvan worden losgelaten. De waarnemers kunnen de omgeving bezien door dikke vensters van plexiglas. Sterke schijnwerpers verlichten de omgeving van het toestel.De eerste bathyscaaf, de FNRS 2, werd in België gebouwd door prof. Piccard, met steun van het Belgisch Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek. Het toestel bereikte onbemand in 1948 een diepte van 1380 m, waarbij een automatische piloot werd gebruikt, en werd na beschadiging omgebouwd tot de FNRS 3; deze bereikte in 1953 een diepte van 2100 m en in 1954 bij Dakar 4050 m. De door de Piccards, vader en zoon, gebouwde Triëste bereikte in 1953 een diepte van 3150 m en op 23 jan. 1960 in de Marianentrog een diepte van 10.911 m. In 1961 werd een nieuw toestel, de Archimède 11.000, gebouwd. In de Verenigde Staten was men inmiddels bezig geweest met het ontwerpen van echte diepzeeduikboten; een van de eerste succesrijke constructies was de Aluminaut die een diepte van 5000 m bereikte.

< >