een algemeen in grond en water voorkomend geslacht van bacteriën die vrij levend onder aërobe omstandigheden lucht-stikstof kunnen binden onder vorming van eiwit en eiwitachtige stoffen.
De voor deze stikstofbinding benodigde energie wordt door de in het milieu aanwezige koolhydraten geleverd. Voor de binding van 1 kg stikstof is een equivalent van rond 100 kg suiker nodig.De hoeveelheid stikstof die per ha per jaar door Azotobacter gebonden wordt bedraagt ca. 10 kg. In vergelijking met een stikstofbemesting of met de stikstofbinding door de symbiotisch levende wortelknolletjesbacteriën (Rhizobium), die 100...200 kg per ha per jaar bedraagt, is dit een kleine hoeveelheid. Voor onbemeste gronden is zij toch wel van enige betekenis.
De groei van Azotobacter hangt sterk samen met de zuurgraad (weinig groei bij pH<5) en met de fosfaattoestand van het milieu. Vroeger werd de groeisnelheid van Azotobacter wel gebruikt voor de bepaling van de kalk- en de fosfaatbehoefte van de grond. Deze werkwijze is reeds lang vervangen door veel eenvoudiger chemische bepalingen.