Zich zelf vergeten
In een zodanige toestand van toorn verkeren, dat men niet meer weet wat men zegt of doet; men is zich zelf niet meerZich zelf verloochenen
Ontleend aan verschillende teksten in de bijbel: Matth. 16:24, Mare. 8:34, Luc. 9:23. Zo luidt de eerste tekst: ‘Toen zeide Jezus tot Zijne discipelen: Zo iemand achter mij wil komen, die verloochene ...Lees meer
Zijn noten zelf kraken
Voor zichzelf zorgenOp zich zelf beschouwd
Bekeken buiten het verband met iets anders. Bijv.: op zich zelf beschouwd was de handelwijze (overtreding e.d.) niet zo erg, maar bezien in het verband met. . . begon ze een ernstig karakter te dragen...Lees meer
Geneesheer, genees u zelf!
Als Jezus in de synagoge te Nazareth, zijn woonplaats, heeft meegedeeld, waartoe Hij is gezonden (Luc. 4:16-19), zegt Hij tot de aanwezigen (vs. 23): ‘Gij zult zonder twijfel tot mij dit spreekwoord z...Lees meer
Zich zelf geweld aandoen
Met kracht van geest zich tot iets dwingen, bijv. zijn zelfbeheersing bewarenVoor zich zelf spreken
Geen aanbeveling behoeven, een aanbeveling voor zich zelf zijnBuiten zich zelf zijn
Dit betekent zoveel als: niet bij zich zijn, de geestelijke mens is afwezig, niet in zijn lichaam. Omgekeerd derhalve: niet bij zinnen zijn. Wie buiten zich zelf is, verlaat zijn huid en is zich niet ...Lees meer
Niemand heeft zich zelf gemaakt
Je kunt het niet helpen dat je fouten en gebreken hebtZelf is het beste kruid
Men moet altijd zijn eigen zaken behartigenZelf is het beste kruid
Het is best dat wij zelf onze zaken behartigen, (woordspeling op: zalf)Zelf is het beste kruid
Wanneer men iets zelf doet, kan men er in de regel van op aan dat het goed gebeurtWas uw vuile lakens zelf
(Z. N.) Hetgeen ge misdreven hebt, moogt ge zelf goedmakenBarmhartigheid begint bij zich zelf
Vermoedelijke vertaling van de woorden uit Terentius’ Andriae (426): ‘Omnis sibi malle esse, quam alteri’: liefde (barmhartigheid) begint bij zich zelf. De analoge Eng. zegswijze luidt: ‘Charity begin...Lees meer
Iemand naar zich zelf afmeten
Bedoeld wordt, dat men voor zich zelf in zedelijk of intellectueel opzicht een maatstaf heeft aangelegd voor eigen willen of kunnen, en anderen naar die maatstaf af meet, vergelijktIets zich zelf nooit vergeven
Achteraf zo geschrokken zijn van een bepaalde daad of een bepaald gezegde, dat men er altijddurende spijt van heeft. Vgl. Publius Syrus, Sententiae: ‘Ignoscite saepe alteri, nunquam tibi’, d.i.: verge...Lees meer
Daar ben ik zelf bij
Gezegd wanneer er tekenen zijn dat men er iemand tussen wil nemen, hem wil bedriegenMet zich zelf ingenomen zijn
Erg over en met zich zelf tevreden zijn; een hoge dunk van zich zelf hebbenHet kwaad straft zich zelf
Op deze zegswijze bestaan verschillende varianten met dezelfde strekking. Ze bedoelt: wanneer men iets doet dat strijdig is met de algemene moraal of het belang van anderen, ondervindt men daarvan vro...Lees meer
Een zelfde grondsop moeten drinken
Een gelijk onaangenaam lot moeten ondergaanDe zelfkant van het leven
‘Zelfkant’ is de uiterste rand van een geweven stof. Du.: Sahlband; Eng.: selvage: Mnl.: selflegghe, thans nog wel eens: selfegge; daarom spreekt men soms van: neggekant. Ontstaan uit: sal, sahl, seil...Lees meer
De zelfkant van het leven
Het is derhalve de band aan de kant, de band die om de kant loopt. Figuurlijk als in deze zegswijze: buitenkant, zijkant. Van paupers wordt veelal gezegd, dat zij vertoeven aan de zelfkant van het lev...Lees meer