Genade voor recht laten gelden
In plaats van de straf op te leggen, die bij een overtreding door het recht geëist wordt, gevoelsoverwegingen laten gelden en een lichtere straf opleggen of geheel van rechtsvervolging ontslaanRecht is recht
Wellicht slaat deze zegswijze op Ps. 94:15, waar staat: ‘Want het oordeel zal wederkeren tot de gerechtigheid, en alle oprechten van harte zullen het na volgen'. Betekent ongeveer hetzelfde als: het r...Lees meer
Hij bloost als een raap
Hij ziet witjesIemand op zijn raap geven
‘Raap’ is hier een gemeenzame uitdrukking voor hoofd, bij uitbreiding: lichaam. Ze bedoelt: iemand een pak slaag gevenMals zijn gelijk ene raap
Niet mals zijnHij heeft genade voor recht laten gelden
Hij heeft uit medelijden iemand niet bestraftHet recht is voor de wakenden geschreven
Wie stil zit (geen maatregelen treft) verliest zijn rechten (door verjaring e.d.)Hij heeft een stuk in zijn raap
Hij is dronkenKamprecht, kwaad recht
Persoon die waakt, dat een tweekamp volgens de regels plaatsvindtHet recht krommen
Onrechtvaardig handelenRecht en slecht
‘Slecht' staat hier voor: rechtschapen, of eenvoudig. De Fri. tekst luidt: ‘rjucht en sljucht’recht door zee gaan
hij gaat altijd recht door zee: hij is altijd eerlijk, hij vertelt precies wat hij wil of bedoelt.Het recht verdraaien (verkrachten)
Ontleend aan verschillende teksten uit de bijbel, o.a. Hab. 1:4, waar staat: ‘Daarom wordt de wet nagelaten, en het recht komt nimmer voort; want de goddeloze omringt de rechtvaardige, daarom komt het...Lees meer
Iemands goed recht zijn
Erkenning van de toelaatbaarheid van iemands daden of gezegdenNaar recht en billijkheid
Vermoedelijk gaat deze zegswijze terug op Col. 4:1, waar staat: ‘Gij, heren, doet uw dienstknechten recht en gelijk, wetende, dat ook gij een Heer hebt in de hemelen’. Het is opmerkelijk dat deze uitd...Lees meer
Recht door zee gaan
Deze uitdrukking is uiteraard ontleend aan de zeevaart, waar de rechte weg veelal ook de kortste is. Men bedoelt met de uitdrukking overdrachtelijk: geen omwegen gebruiken, niet langs slinkse wegen ga...Lees meer
Hou je roer recht!
In het algemeen gezegd tegen of over een dronken mens. Soms ook tegen iemand die onzeker looptDe zaak recht zetten
Misverstanden uit de weg ruimenMacht gaat boven recht
Ontleend aan Hab. i : 4, welke tekst luidt: 'Daarom wordt de wet onderlaten, en het recht komt nimmermeer voort; want de goddeloze omringt de rechtvaardige ; daarom komt het recht verdraaid voor’. Vgl...Lees meer