Tijdens zijn leven was Nicolaas al bij (kerk)politiek betrokken het → concilie van Nicea (→ Legende 9), de legende van de drie generaals (→ Legende 14) en die van de belastingverlaging (→ Legende 16). Ook later werd hij wel vaak van stal gehaald voor politieke doeleinden:
• In 1782, in de tijd van patriotten en prinsgezinden, trokken er oranje (prinsgezinde) Sinterklazen door Den Haag, luid ‘Oranje boven’ roepend. Dit was het begin van rellen en eindigde ermee dat de patriotten niets meer van Sinterklaas wilden weten. Een patriottisch pamflet uit ca. 1786 heet ‘Vorstelijk St. Nicolaasbanquet voor de Prinsgezinden’. Hierin krijgen de prinsgezinden de i7de-eeuwse ‘wandaden’ van de Oranjes ingepeperd in gruwelijke taferelen in suikerwerk, zoals een mandje met het bebloede hoofd van Van Oldenbarnevelt en het ‘nog lillende en trekkende ingewand’ van de vermoorde gebroeders De Witt.
•Er is een spotprent van Jan Sluyters uit 1915 bekend, met als onderschrift ‘Sinterklaas op weg naar de Staatshoofden’. Hierop is een skelet te zien, dat als Sint uitgedost, op een paard wegsnelt. Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog stond deze prent in het bijvoegsel van De Nieuwe Amsterdammer.
•Op 2 december 1980 stonden bij de ontruiming van kraakpand De Grote Wetering aan de Weteringschans in Amsterdam Sinterklaas en Piet op het dak.
In 1984 deed Sinterklaas als ‘Sint-Nicaragulaas’ mee aan een nachtwake voor het Amerikaanse consulaat, om te protesteren tegen het Amerikaanse beleid ten aanzien van Nicaragua.
•Op 9 oktober 1989 vond in Leipzig, ondanks zware intimidatie door de Socialistische Eenheidspartij van Duitsland, een grote demonstratie plaats voor de hereniging van Oost- en West-Duitsland waaraan zeventigduizend burgers meededen. De slogan ‘Wir sind das Volk’ veranderde daarbij in ‘Wir sind ein Volk’. De demonstraties sloegen over naar Berlijn en andere steden; een maand later viel de Muur.
Sint-Nicolaas was in beide landen geliefd en werd als symbool van de hereniging gezien. De Nikolaikirche is de oudste kerk van Leipzig en hét symbool van de vreedzame revolutie.
•Tegenwoordige cartoons zinspelen vaak op illegaal in Nederland verblijvenden.
Bonsma, 2009
