Signalement van sprekende zegswijzen

A. Houwelink ten Cate (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

van het zuiverste water

betekenis & definitie

Van het zuiverste water wil zeggen: van de beste, zuiverste kwaliteit. Deze uitdrukking wordt in de regel slechts gebezigd voor mensen wier kwade eigenschappen zo doorzichtig als water aan de dag treden; zo spreken we bij voorbeeld van ‘een oplichter van het zuiverste water’.

Naar het schijnt werd deze vergelijking in origine slechts gebruikt om de grote helderheid van een diamant uit te drukken; dat is niet verbazingwekkend, want in omgekeerde zin wordt ook zuiver water in een rivier, beek of bron ‘helder als kristal’ genoemd. Merkwaardig is wel dat in de officiële diamantwereld nooit gesproken wordt van een steen die ‘van het zuiverste water’ is. Diamantairs noemen een steen van de fraaiste kwaliteit ‘blauw-wit, loepzuiver’ en de helderheid, de polijstwijze, de kleur en het gewicht van een diamant worden door hen beoordeeld volgens de vier C’s: clarity, cut, colour en carat.Wél aan een vaktaal (nl. van degenen die goud verhandelen en verwerken) ontleend is de vergelijkbare, nu verouderde uitdrukking achttien karaats, waarmee de zuiverheid van een intentie of het onberispelijk karakter van een mens kan worden aangeduid. Ook in eigenlijke zin is achttien karaats (goud) een kwaliteitsaanduiding, die aangeeft dat een goudalliage achttien op de vierentwintig delen zuiver goud bevat.