Op zwart zaad zitten betekent: zonder geld zitten; dat de uitdrukking iets met vogels van doen heeft, ligt voor de hand. In oorsprong echter waren het mensen die krap in het geld zaten en daarom hun vogels op zwart zaad lieten zitten; dit zwarte (raap)zaad was namelijk de goedkoopste soort voer die voor de kanarie, het veel gehouden zangvogeltje, geschikt was.
Spaanse zeevaarders hebben in 1664 de eerste kanaries op de Canarische Eilanden gevangen en naar Europa gebracht, met name naar het Harzgebergte in Duitsland waar het kweken van zangkanaries al spoedig een hoge vlucht nam. Rond 1730 werden voor het eerst in Nederland kanaries gehouden; in 1786 publiceerde ene heer Wackede een boekje over zijn 29-jarige ervaring met de kleurige zangvogels. En nu het bewuste zaad: in vroeger tijd werden de kanaries uitsluitend met raapzaad gevoerd, dat in verschillende variëteiten en prijzen voorhanden was. Wie het goed kon doen, voerde zijn kanaries met rood raapzaad, dat zoeter en smakelijker was dan de zwarte zaadsoorten (garveelzaad of het nog zwartere en weer goedkopere latuwzaad); wie niet veel geld had en toch kanaries wilde houden, liet de vogels dus door zijn beurs daartoe gedwongen op zwart zaad zitten. Tegenwoordig wordt het kanarievoer overigens samengesteld uit een mengsel van zwart raapzaad en smakelijke, zoetere witte zaadsoorten uit Marokko en Argentinië zouden de vogels alleen de laatste soorten te eten krijgen, dan werden ze te dik en zouden ze niet meer willen zingen.
