Negatieve inkomsten belasting is een idee dat ontstond vanaf 1940 als alternatief op traditionele belastingsystemen. Negatieve inkomsten belasting houdt in dat personen die per maand minder inkomen hebben dan een vooraf vastgesteld bedrag, geld krijgen van de overheid in plaats van geld te betalen in de vorm van belasting.
Negatieve inkomsten belasting werd als eerste ontwikkelt door Juliet Rhys-Williams, een Brits politica, in 1944 en werd later opgepakt door de wereldberoemde econoom Milton Friedman. Negatieve inkomsten belasting is een alternatief op huidige belastingsystemen. In conventionele belastingsystemen, zoals die van Nederland, betaalt iedereen die een bepaald inkomen genereert hierover belasting. De hoogte van de belasting is hierin vaak afhankelijk van het inkomen, hoe meer men verdient, des te meer belasting betaalt men hierover. Personen met een laag inkomen betalen minder belasting.
Onder een negatieve inkomsten belasting wordt een bepaald inkomen vastgesteld als minimum, bijvoorbeeld 1500 euro. Iedereen die 1500 euro aan inkomsten per maand genereert, betaalt binnen dit systeem geen belasting aan de overheid. Iedereen die meer verdient, betaalt over alle inkomsten boven de 1500 euro een percentage belasting. Iedereen die minder dan 1500 euro per maand verdient, betaalt geen belasting, maar krijgt een aanvullend inkomen van de overheid tot het afgesproken minimum van 1500 euro.
De gedachte achter de negatieve inkomsten belasting is dat het een zeer effectieve manier is om structurele armoede te voorkomen. Immers, hoe weinig inkomen men per maand ook genereert, iedereen is verzekerd van een aanvulling van de overheid tot 1500 euro, wat wordt betaald uit de belasting die men verdient van de personen die meer dan 1500 euro verdienen. De negatieve inkomsten belasting wordt vaak gezien als een vorm van een basisinkomen. Het verschil is echter dat een basisinkomen vooraf wordt uitbetaald en de negatieve inkomsten belasting na vaststelling van het inkomen wordt uitgekeerd.
