Sander Weijers

Msc. Sociologie en Politieke Theorie

Gepubliceerd op 27-01-2016

Anarchisme

betekenis & definitie

Anarchisme is een politieke ideologie waarbij men streeft naar een samenlevingsvorm waarin mensen naast elkaar leven zonder een hogere macht of autoriteit. Deze samenlevingsvorm noemt men een anarchie. De centrale gedachte hierachter is dat geen enkel mens ondergeschiktheid aan een ander persoon of instantie erkent.

Het anarchisme is ongeveer in de tweede helft van de negentiende als een afsplitsing van het socialisme ontstaan. Beide politieke stromingen zijn het er over eens dat productiemiddelen in collectief bezit behoren te zijn. Waar het socialisme wel een vorm van centraal gezag erkent, wijst het anarchisme iedere vorm van centrale autoriteit af. De meeste anarchisten stellen dat iedere vorm van gezag uiteindelijk tot onderdrukking zal leiden. Het is daarom beter om het bestuur te regelen via kleine, autonome gemeenschappen waarin sprake is van van vrije omgang en gelijkheid tussen de inwoners. In de loop der jaren zijn er tal van verschillende anarchistische stromingen ontstaan, zoals het individualistisch anarchisme, het anarchocommunisme en het Christenanarchisme.

In het dagelijkse leven wordt anarchisme vaak geassocieerd met chaos of wanorde. Dit is echter een misvatting. Anarchisten kiezen niet voor een samenleving waarin de chaos heerst, maar kiezen voor een ander organisatiemodel in de samenleving. Ze verwerpen het idee van een piramidale organisatiestructuur, met een overheid aan het hoofd, maar kiezen voor een structuur waarin iedereen op gelijke voet naast leeft. Daarnaast ontkennen anarchisten niet dat er bepaalde regels zijn. Volgens anarchisten moeten deze regels voornamelijk voortkomen uit functionaliteit en niet van bovenaf worden opgelegd. Het is volgens anarchisten bijvoorbeeld functioneel om in een samenlevingsverband elkaar niet de hersens in te slaan, samenwerken levert doorgaans meer op. Omdat het functioneel is om elkaar niet te vermoorden, zullen de mensen in een anarchie dan ook afspreken dit niet te doen.