Capelle aan den IJssel is een plaats in Zuid-Holland, ten oosten van Rotterdam. De naam Capelle komt, voor zover we thans weten, het eerst voor in een akte die gegevens uit de jaren 1276-1280 bevat.
Het had toen reeds een eigen geestelijke (Theodoricus), die in 1282 als rector te Capelle zetelde, en zal dus wellicht een parochie zijn geweest met een eigen parochiekerk; de naam capella doet een nog eerder stadium vermoeden. Capelle wordt in deze tijd steeds tesamen met Nieuwerkerk en Moordrecht, ook wel in combinatie met Ouderkerk, alle dorpen aan de Hollandse IJssel, genoemd. De eerste drie plaatsen hebben samen één ambacht gevormd met dezelfde heer, op het einde van de dertiende eeuw heer Traveys van Moordrecht, die in 1282 dit ambacht tussen de Gouwe en Kralingen van de graaf van Holland in leen hield en een woning bezat 'ter Nuwenkerke, an der Westside'.
