Tokenisme (Engels: Tokenism) omschrijft het beleid en de uitvoering daarvan omtrent het aannemen van medewerkers uit minderheidsgroepen, gezien vanuit een plichtmatig oogpunt. Het is een begrip afkomstig uit de Verenigde Staten, waar het in 1963 voor het eerst geïntroduceerd werd door Martin Luther King.
De achterliggende gedachte van het aannemen van een zogenaamde ''token'' medewerker is te laten zien hoe sociaal een instelling of organisatie is, de diversiteit (etnisch, religieus, geslacht, seksuele voorkeur etc.) in het personeelsbestand te vergroten en daarmee eventuele beschuldigingen van discriminatie tegen te gaan. Een voorbeeld van klassiek tokenisme is bijvoorbeeld het aannemen van een vrouw in een beroep dat voornamelijk bekend staat als ''mannelijk''.
Mensenrechtenactivist en lid van de African-American Civil Rights Movement Malcolm X verwoordde het in 1963 als antwoord op beweringen van toenemende acceptatie als volgt: ''All you have gotten is tokenism — one or two Negroes in a job, or at a lunch counter, so the rest of you will be quiet.”
''Tokens'' behoren vaak tot een minderheidsgroep die minder dan 15% van het personeelsbestand vertegenwoordigt. Dit zorgt voor bijbehorende integratieproblemen, als gevolg van drie componenten: verhoogde zichtbaarheid, assimilatie en uitsluiting. Dit zorgt bij ''tokens'' voor gevoelens van bewijsdrang, hogere prestatiedruk en stress.
Tokenisme komt in verschillende vormen voor. Zowel in etniciteit (huiskleur), geslacht (man/vrouw), seksuele voorkeur (hetero/homo/transgender) en religie (islam/jodendom/christendom etc.).
