Ensie Encyclopedie

Redactie Ensie (2022)

Gepubliceerd op 05-05-2023

Reciprociteit

betekenis & definitie

Reciprociteit (Engels: reciprocity) is het mechanisme waar je voor een positieve bijdrage ook iets positiefs terugkrijgt. Als mensen iets positiefs ontvangen willen ze ook iets positiefs terugdoen. Het komt eigenlijk neer op: ''Voor wat, hoort wat''. In HRM zou goed beleid kunnen leiden tot betrokken, gemotiveerde en tevreden medewerkers.

Reciprociteit, ook: wederkerigheid, is afkomstig uit de sociale psychologie en staat over het algemeen voor iets positiefs. Mensen beslissen bij bepaalde acties of beslissingen welke consequenties het heeft en welke fundamentele intentie de nemer van die betreffende actie of beslissing had. Met dezelfde uitkomsten kan een bepaalde actie of beslissing toch compleet anders gereciproceerd worden, afhankelijk van hoe ''ontvangers'' de intenties van de persoon die de actie of beslissing uitvoerde, interpreteren. Als mensen de fundamentele intentie waarderen, en het als iets goeds of positiefs zien, waarderen zij dit en zullen zij de verplichting voelen om hiervoor iets terug te doen. Reciprociteit kan helpen bij het opbouwen en onderhouden van menselijke relaties, vanwege het langdurige karakter. Een actie die vroeger werd gewaardeerd kan nog steeds voor reciprociteit zorgen, inclusief het plichtmatige gevoel om hier iets voor terug te willen doen. Reciprociteit richt zich op de ruilrelatie tussen verschillende mensen.

Reciprociteit is een belangrijk onderdeel van de sociale psychologie omdat het iets zegt over de totstandkoming van relaties en sociale normen. Ook in organisatiewetenschappen is reciprociteit een belangrijk onderdeel. In de HRM zorgt reciprociteit bijvoorbeeld voor de wisselwerking tussen beleid van een organisatie en de interpretatie/waardering van medewerkers. Het personeelsbeleid van een organisatie kan nog zo goed zijn, als medewerkers de fundamentele intentie als negatief beschouwen kan dit leiden tot tegenovergestelde gevolgen (zoals juist minder betrokkenheid en minder motivatie). Het is dus zaak om ook altijd de intentie van nieuw beleid of nieuwe beslissingen op de juiste manier over te brengen.