Gepubliceerd op 09-12-2019

Anchúsa | Anchúsa officinális: Ossetong

betekenis & definitie

De naam anchusa is afgeleid van de Grieske woorden ancho: ik wurg, en ouson: strik of strop, dus wurgstrik, vanwege de ingesnoerde bloembuis. Volgens anderen is de naam afkomstig van het eveneens Griekse woord anchein: wurgen, nauwer maken. De Latijnse soortnaam officinalis wil zeggen dat de plant in de geneeskunde gebruikt werd of in de apotheek aanwezig was.

Zij werd onder meer gebruikt als laxeermiddel, bij zwaarmoedigheid en als hartversterkend middel.De naam Ossetong kreeg de plant naar de vorm van het blad en het ruwe oppervlak ervan, die overeenkomst vertoonde met de vorm en ruwe tong van een os. Het blad en ook de stengel is namelijk bezet met stijve haren, een eigenschap van de familie der Ruwbladigen, waartoe ook de ossetong behoort. Een oude Latijnse benaming buglossa duidt op hetzelfde, evenals dit het geval is met een andere Latijnse naam uit vroeger tijden, namelijk Lingua bovum. Overeenkomstige namen komen we tegen in Frankrijk, Duitsland en Engeland, resp. Langue de boeuf, Ochsenzunge en Oxtongue. Het gebruik in de geneeskunde is geheel op de achtergrond gedrongen.

Dat men de plant antimagische krachten toeschreef kunnen we opmaken uit het feit dat zij met veertien andere planten werd verwerkt in de zogenaamde kruidwissen of bloemruikers, die op 15 augustus (Maria tenhemelopneming) naar de kerk werden gedragen om aldaar gewijd te worden. Waarschijnlijk wijst de naam Mariette (bij Heukels) ook op dit gebruik.

Waar de naam Wilde raap, evenals de vorige zonder nadere vermelding, op slaat is niet duidelijk. Op het gebruik als groente, zoals we vermeld vinden? Waarschijnlijk werden de jonge blaadjes gegeten, zoals thans nog gebeurt met de groente bekend onder de naam raapstelen. J. B. Anne verhaalt in zijn Taal der Bloemen, dat de Ossetong het symbool is van de leugen, want de wortel werd tot blanketsel verwerkt, een soort poeder om het gezicht van de vrouwen te verfraaien.