Gepubliceerd op 09-12-2019

Allium | Állium ursínum: Daslook

betekenis & definitie

Van de bij ons in het wild voorkomende soorten van dit geslacht is bovengenoemde wel de meest bekende. Het is echter geen algemeen voorkomende plant, maar plaatselijk wel in grote getallen aan te treffen. Haar opvallende grote, witte, in een scherm geplaatste bloemen vallen in de kalkhoudende loofbossen de wandelaar direkt op.

Ondanks de zwakke uiengeur is de plant de laatste jaren opvallend veel in tuinen aangeplant.De naam Daslook, vinden we reeds in 1608 bij Dodonaeus ‘in Brabant van den gemeynen man Dasloock gheheeten’. Dat een plant die een echte bosbewoner is, Daslook genoemd wordt, is begrijpelijk. Vroeger waren er meer bossen en natuurlijk, zouden we willen zeggen, ook meer dassen. Het domein van deze nachtdieren is het bos, waar zij in holen leven. De soortnaam Ursinum beduidt ‘van de beren’ (ursus: beer) en zou dan, eveneens als bij Daslook, slaan op het voorkomen van beren in de bossen. Beren komen sinds eeuwen niet meer in ons land voor en de naam is thans dan ook minder op zijn plaats, hoewel ook dassen thans bij ons allerminst in grote getale voorkomen.

Toch kwamen we de naam Berelook nog in deze tijd tegen en wel in het boekje ‘In het bos’ van E. Heimans en Jac. P. Thijsse. Of deze naam een echte volksnaam is geweest of een vertaling van het Latijnse ursinum, willen we in het midden laten. De Duitse volksnaam is Bärenlauch. Dodonaeus schreef reeds ‘dattet hedens daechs gemeynlijck Allium ursinum dat is Beer Loock ghenaemt wordt’. Een en ander zonder verder kommentaar. De namen Daslook en Berelook zouden ook kunnen wijzen op het feit dat beide dieren nu bepaald geen aangename geur verspreiden. Een oude Duitse volksnaam luidt daarom niet voor niets Stinkende Lauch en in het Engelse Lincolnshire is de volksnaam Stink plant en in Somerset Stinking Lilies bekend.

Sinds eeuwen is het Daslook geen onbekende in de geneeskunde. De plant werd aangewend bij darminfektie, als wormmiddel en vooral bij verkalking der bloedvaten. In de volksgeneeskunde werd hij als een soort panacee beschouwd, getuige onderstaand oud Engels versje:

‘Eat leeks [prei] in Lide [maart] and Ramsons [daslook] in May And all the year after the Physicians may play.’ Hetgeen vrij vertaald wil zeggen: ‘Eet prei in maart en daslook in mei; dan heeft men het gehele jaar geen dokter nodig.’