Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek (1985)

Gepubliceerd op 09-03-2021

Venezuela

betekenis & definitie

(República de Venezuela), republiek in het noordoosten van Zuid-Amerika, begrensd door de Caribische Zee, Guyana, Brazilië en Colombia, 912050 km2, 14,3 mln. inw. Hoofdstad: Caracas.

BEVOLKING EN ECONOMIE

De bevolking, die voor 83 % verstedelijkt is, neemt elk jaar met gemiddeld 3,3 % toe. Deze snelle groei is het gevolg van een zeer hoog geboortencijfer (36 ‰) en een laag sterftecijfer (7 ‰). De beroepsbevolking telt 5,2 mln. personen, van wie 16,7 % in de landbouw werkt. De belangrijkste agrarische produkten zijn suikerriet (5 mln. t), rijst (670 000 t), maïs (501 000 t), koffie (59 000 t), tabak (17 000 t) en katoen (16 000 t). De veestapel telt 11,5 mln. runderen, 2,6 mln. varkens, 1,4 mln. geiten en 351 000 schapen. De belangrijkste economische activiteit is de mijnbouw. Venezuela staat met een aardolieproduktie van 113 mln. t op de vijfde plaats.

Aardolie levert 95 % van de exportopbrengsten. Naast aardolie worden aardgas (14,7 mrd. m3), ijzererts (10,2 mln. t), industriediamant (650 000 karaat) en sierdiamant (200 000 karaat) gewonnen. De belangrijkste handelspartner is de VS.

De recessie, die in 1980 een negatieve economische groei van 1,2 % en een inflatie van 20 % teweegbracht, zette zich in de volgende jaren voort. Bovendien daalden de olieprijzen na 1980 waardoor ook de exportopbrengsten daalden. Ondernemers en vakbonden drongen aan op hogere overheidsuitgaven, maar de regering streefde er juist naar de inflatie te verminderen. Door de lage rente in Venezuela trad er een grote kapitaalvlucht naar het buitenland op.

De buitenlandse schuld was begin 1984 opgelopen tot $ 35 mrd. Onderhandelingen met het IMF waren dan ook noodzakelijk. Maar m.n. in 1983, het jaar van de presidentsverkiezingen, toonde de regering zich weinig geneigd de richtlijnen van het

IMF op te volgen. Wel werd begin 1983 een drievoudige koers voor de bolivar ingevoerd, waardoor deze munt in feite devalueerde. Al eerder (1982) had men de deviezenvoorraad vergroot door een herwaardering van de goudvoorraad en door beslag te leggen op de reserves van de staatsbedrijven. Begin 1984 kondigde de nieuwe president J.Lusinchi aan dat Venezuela niet langer met het IMF zou onderhandelen, maar rechtstreeks met de banken zelf. Die strategie slaagde, en in sept. bereikte Venezuela een akkoord met de schuldeisers over een herschikking van de buitenlandse schuld.

POLITIEK

Op 28.9.1981 overleed te New York oud-president R.Betancourt, die een grote rol had gespeeld bij het herstel van de democratie in Venezuela. Ook onder president L.Herrera Campins bleef de democratie bestaan. Herrera Campins bezat echter geen meerderheid in het parlement en was daardoor weinig strijdbaar. Wel werd in 1981 een nieuw plan ter bestrijding van de armoede, m.n. op het platteland, opgesteld. Dit voorzag in meer investeringen in de woningbouw, gezondheidszorg en het onderwijs.

Op 7.12.1981 werden bij een actie van de linkse guerrillaorganisatie Banderos Rojas drie Venezolaanse vliegtuigen gekaapt. Uiteindelijk gaven de kapers zich over aan de Cubaanse autoriteiten.

De Banderos Rojas was al in 1968 opgericht, maar in 1981 weer actief geworden met ontvoeringen en bankovervallen. In nov. 1981 wist zij zelfs enige tijd een provinciestad bezet te houden. In nov. 1982 vielen bij een treffen tussen guerrillastrijders en regeringstroepen 25 doden.

Venezuela bleef in El Salvador en Nicaragua de linkse christenen steunen. Het distantieerde zich echter wel van de Frans-Mexicaanse verklaring van aug. 1981 over de Middenamerikaanse conflicten. Venezuela werd wel lid van de Contadora-groep die op een oplossing langs de weg van onderhandelingen aanstuurt. Venezuela versterkte zijn invloed in het Caribisch Gebied door middel van faciliteiten voor aardolieleveringen. De regering weigerde in 1982 het moratoriumverdrag met Guyana over het betwiste Essequibogebied te hernieuwen; men wilde eerst nieuwe onderhandelingen. In het Falklandconflict koos Venezuela de zijde van Argentinië; in verband daarmee werd het ook lid van de beweging van niet-gebonden landen.

Bij de presidentsverkiezingen van dec. 1983 verloren de regerende christen-democraten en won de sociaaldemocratische kandidaat J.Lusinchi. Hij werd op 23.1.1984 beëdigd als president. Zijn positie werd nog versterkt doordat zijn partij, de Acción Democratica, bij de gemeenteraadsverkiezingen van 27 mei in de meeste gemeenten de absolute meerderheid won.