Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek (1985)

Gepubliceerd op 09-03-2021

Pubertas praecox

betekenis & definitie

Te vroege puberteit, het intreden van puberteitsverschijnselen op abnormaal jonge leeftijd: bij een meisje jonger dan acht jaar, bij een jongen jonger dan tien jaar. Men onderscheidt twee vormen van pubertas praecox: de ‘echte’ vorm, waarbij de hypofyse te vroeg stimulerende hormonen gaat produceren; en de pseudo-pubertas praecox, waarbij geslachtskenmerken voortijdig optreden zonder extra produktie vanuit de hypofyse.

Bij echte pubertas praecox is meestal geen oorzaak te vinden; soms is er echter een hersentumor of een hersenbeschadiging. Zo nodig kan men de te vroeg optredende puberteitsverschijnselen tegengaan door een middel te geven dat geslachtshormonen tegenwerkt.

Pseudo-pubertas praecox ontstaat door een overmatige hoeveelheid geslachtshormonen. Deze vorm wordt niet veroorzaakt door een afwijking van de hypofyse, maar berust op een aandoening van een van de organen die deze geslachtshormonen produceren. Bij beide vormen treedt een versnelling op van de lengtegroei, waardoor de kinderen tijdelijk langer zijn dan de leeftijdgenoten; maar omdat de groeispurt eerder ophoudt, blijven zij uiteindelijk klein als ze niet worden behandeld.

Naast de twee hoofdvormen van pubertas praecox bestaan er ook vormen van gedeeltelijke vroege puberteit: voortijdige borstontwikkeling, of vroegtijdige groei van schaamhaar en/of okselhaar, in beide gevallen zonder andere puberteitskenmerken. Van deze twee vormen is de oorzaak onbekend en behandeling is niet nodig.