Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek (1985)

Gepubliceerd op 09-03-2021

Noordatlantische verdragsorganisatie (navo)

betekenis & definitie

Westerse politieke en militaire alliantie.

Ook in de eerste helft van de jaren tachtig bleef de NAVO aan spanningen onderhevig. Op regeringsniveau leek er echter sprake van steeds meer eensgezindheid. Griekenland, dat naar aanleiding van het conflict met Turkije over Cyprus in 1974 uit de militaire structuur van de NAVO gestapt was, trad in okt. 1980 opnieuw tot deze geïntegreerde strijdkrachten toe. Spanje trad in mei 1982 als nieuw lid toe. Het in okt. 1982 aan de macht gekomen socialistische bewind nam zich weliswaar voor deze toetreding opnieuw te zullen bekijken, maar veel praktische consequenties had dat niet. Uniek in de NAVo-geschiedenis was de extra-zitting die de ministers van Buitenlandse Zaken van de organisatie hielden naar aanleiding van de eind 1981 in Polen afgekondigde staat van beleg.

In de slotverklaring van deze op 11.1.1982 in Evere gehouden bijeenkomst werd met economische en andere sancties tegen Polen gedreigd. Belangrijk voor de NAVO was ook de harde houding tegenover de USSR van de in mei 1981 aan de macht gekomen Franse president François Mitterrand. Tot een formele Franse steunbetuiging aan de NAVO kwam het op de economische top van Williamsburg in mei 1983, waar Frankrijk in het slotakkoord het belang van de NAVO mee onderschreef.

Anderzijds kwam de publieke opinie in verscheidene NAVO-lidstaten steeds duidelijker in verzet tegen het zgn. dubbelbesluit in 1979; daarbij werd de plaatsing van nieuwe kernwapens voor de middellange afstand in Europa gekoppeld aan de bereidheid van de USSR tot een tastbare wapenbeperking. Zeer duidelijk was dit verzet niet alleen in Nederland en de BRD, maar ook in Denemarken. Daar kreeg de regering zelfs, zeer tegen haar zin, eind 1983 de opdracht van het parlement om een actief beleid tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens te voeren.

In juni 1984 trad secretaris-generaal Luns af. Hij werd opgevolgd door de Brit P.Carrington.