Ned. staatsbedrijf dat zich toelegt op personen- en goederenvervoer, zowel over de rail als op andere wijze, gevestigd te Utrecht.
Voor het eerst sinds 1934 zijn er in Nederland weer nieuwe spoorlijnen geopend, nl. de voorstadslijn ’s-Gravenhage-Zoetermeer op 20.5.1977, de Veenendaallijn op 30.5.1981 en de Schiphollijn op 1.6.1981; alle zijn geëlektrificeerd. De Flevolijn Weesp-Lelystad is in aanbouw. Het aantal stations dat is geopend voor reizigersvervoer is toegenomen van 296 (in 1960) tot 351 (eind 1983). Het aantal openbare laad- en losplaatsen voor het goederenvervoer is in dezelfde tijd afgenomen van 549 tot 120. De lijn Santpoort-Noord-IJmuiden is per 25.9.1983 voor reizigersvervoer gesloten. De serie stoptreinmaterieel Sprinter wordt uitgebreid met drierijtuigstellen.
Sinds 1985 rijden dubbeldeksrijtuigen in het forensenverkeer in het westen van het land. Vanaf 1981 zijn nieuwe elektrische locomotieven ingezet in de reizigers- en de goederendienst. Op de diesellijnen in het noorden van Nederland verscheen in 1981 diesel-hydraulisch materieel. De Beneluxdienst krijgt in 1986 nieuw trekduwmaterieel. Voor het goederenvervoer zijn enkele series speciale wagens aangeschaft, o.a. voor postvervoer. Een groot deel van de uit de aanlegperiode van de spoorwegen daterende spoorwegbruggen wordt vervangen.
In mei 1983 is de Hemtunnel bij Amsterdam geopend. Aan de bouw van de Willemstunnel te Rotterdam is begonnen. Eind 1983 waren 1359 baanvak-km met automatische treinbeïnvloeding (ATB) uitgerust. In 1984 is de invoering van Telerail begonnen, d.i. een radioverbinding tussen de treinen en de verkeersleiding. Opbrengsten 1983: f 2672 mln. (daarvan opbrengst reizigersvervoer: f 1021 mln.; idem goederenvervoer: f 275 mln.). Saldo na aftrek van lasten: f 26 mln. verlies.
Investeringen 1983: f 842 mln. (waarvan f 223 mln. in rollend materieel). Geplaatst aandelenkapitaal ultimo 1983: f 484 mln.; eigen vermogen: f 2392 mln. Totaal aantal personeelsleden ultimo 1983: 37 882 (van wie 7922 bij Van Gend & Loos en 2889 bij de overige ondernemingen).
