Woonplaats - Men wordt geacht zijn woonplaats (domicilie) te hebben, waar men zijn hoofdverblijf heeft. Bij gebreke van hoofdverblijf geldt de plaats van werkelijk verblijf als woonplaats (art. 74 B. W. ; zie voor den voogd als zoodanig art. 385a). Verandering van woonplaats geschiedt doof overbrenging van de werkelijke woning naar een andere plaats, gevoegd bij het voornemen om aldaar zijn hoofdverblijf te vestigen (art. 75 B. W.). Dat voornemen wordt bewezen door een verklaring zoowel bij het bestuur der gemeente welke men verlaat, als bij dat der gemeente van vestiging (art. 76 B. W.). Deze verklaringen geschieden door het opvragen van een z.g. verhuisbiljet in de plaats van vertrek en inlevering daarvan ter plaatse van vestiging. Zie BEVOLKINGSREGISTERS.
Bij gebreke van verklaring zal het bewijs van het voornemen uit de omstandigheden worden opgemaakt (art. 76 B. W.). Benoeming tot een openb. ambt is zonder meer niet voldoende om woonplaatsverandering aan te nemen (art. 77 B. W.). Een getrouwde, niet van tafel en bed gescheiden vrouw, heeft de w. van haar man, minderjarigen die van dengene hunner ouders, die de ouderlijke macht over hen uitoefent of van hun voogd, onder curateele gestelden die van hun curator, inwonende arbeiders die hunner werkgevers (artt. 78, 79 B. W.). Men kan voor een bepaalde zaak een andere w. dan de werkelijke kiezen. Die keuze kan zijn algemeen en strekt zich dan uit zelfs tot de executie of ook naar goedvinden worden beperkt. Naar gelang der getroffen regeling kunnen exploiten, dagvaardingen en vervolgingen aan het gekozen domicilie geschieden. De rechter der werkelijke w. van den verweerder blijft echter ook bevoegd (art. 126, 16o Rv.). In sommige gevallen is domiciliekeuze verplicht, b.v. in exploiten (art. 5 Rv.); zie ook art. 1231 B. W. Indien het tegendeel niet is bedongen, kan men de voor zich gekozen w. veranderen, mits de nieuwe w. in dezelfde gemeente zij gelegen en de verandering aan de wederpartij worde beteekend (art. 82 B. W.; zie ook art. 1234).
