Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Verweering

betekenis & definitie

Verweering - een der belangrijkste verschijnselen, welke zich in de natuur afspelen, overal waar het gesteente blootstaat aan den invloed van atmosferiliën. De geheele bovenste laag, de teelgrond, waarin de planten groeien, is o. a. product van verweering. Wij treffen verweering verder aan op alle breedten der aarde en zoowel op hooge bergen als nog onder zeeniveau. Zij wordt veroorzaakt door chemische en mechanische invloeden.

Op een chemische werking berusten de veranderingen, welke in gesteenten optreden door de inwerking van koolzuur en zuurstof der lucht, door gassen, welke uit den bodem ontwijken, door water en door hoogere en lagere organismen. Zij is in tropische streken gewoonlijk veel intensiever dan in meer gematigde zones. Als gevolg van deze inwerking worden gesteentebestanddeelen omgezet in andere (hetgeen zich spoedig door kleurverandering openbaart) of opgelost. Eerst daarna valt het gesteente uiteen en wordt gemakkelijk weggevoerd. Door mechanische invloeden worden gesteenten vergruisd. Mechanische verweering is o. a. een gevolg van op elkaar volgende sterke temperatuurswisselingen, b.v. wanneer na een krachtige bestraling door de zon het gesteente door een regenbui plotseling wordt afgekoeld.

In het gesteente treden hierdoor geweldige spanningen op, welke bewerken, dat het scheurt en soms zelfs met een hevigen knal uiteenspringt. Deze vorm is vooral in tropische streken met sterke insolatie belangrijk. In poolgebieden en in het gebergte is daarentegen de invloed van de vorst buitengewoon, doordat overdag het smeltwater in fijne adertjes en spleetjes sijpelt, welke bij nacht door het bevriezen uiteenzetten. De spleetjes worden hierdoor telkens grooter, terwijl tevens andere ontstaan, zoodat ten slotte het gesteente geheel in gruis uiteenvalt. Den invloed van de vorst op den bodem kunnen we ook in ons land duidelijk waarnemen. Verweeringsverschijnselen spelen ook een groote rol bij ertsafzettingen. (Zie OXYDATIEZONE). _