Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Ternate

betekenis & definitie

Ternate - (Tarnaté), 1) eiland ten W. van Halmahéra, in hoofdzaak bestaande uit de producten van den vulkaan de Piek van T., die in 't W. vrij steil uit zee oprijst, maar wiens Oost- en Zuidhellingen en voet het grootste deel der bevolking en van den in cultuur gebrachten grond draagt. Met Hiri vormt het eiland de onderafdeel. T. der afdeel. Ternate van de resid.

Amboina. De bevolking van Zuid-T. is zeer gemengd; de eigenlijke Ternatanen op O.- en W.-Ternate zijn verwant met Tidoreezen en de bewoners van N.-Halmahéra. Het Ternataansch, dat behoort tot de Noord-Halmahéra-talen, heeft veel vreemde woorden opgenomen, en is vrij algemeen in de onderhoorigheden van T. verbreid. De Ternatanen belijden den Islâm, die volgens de overlevering reeds in de 15de eeuw hier werd ingevoerd. — 2) zelfbesturend landschap, behoorende tot de voormalige res. T. en Onderh., met naar schatting 70.000 onderhoorigen. (Voor de eilanden die er toe behooren: zie TERNATE EN ONDERHOORIGHEDEN). Het rijk heette vroeger Gapi, en stond in de 15de en 16de eeuw, tengevolge van den specerijhandel, op het toppunt van zijn macht. In 1683 wist de O.-I. Comp. van Sultan Kaitjil Sibori, bijgenaamd Koning Amsterdam, de erkenning van haar volledige souvereiniteit te verkrijgen.

De houding, door den laatsten sultan van dit landschap in 1914 tegenover het Gouv. aangenomen, was oorzaak, dat hij in 1915 van zijn waardigheid werd ontheven en Bandoeng hem tot verblijfplaats werd aangewezen. Het landschap werd gesteld onder een Raad van Rijksgrooten, die de korte verklaring (zie ATJEH-VERKLARING) aflegde. — 3) hoofdplaats der voormalige res. T. en Onderh. op de O.-kust van het eiland T. en van het sultanaat T., een belangrijke handelsplaats, met een gezond klimaat. Men vindt er ’t fort Oranje, in 1607 cfoor C. Matelief de Jonge gesticht; van 1612 tot de stichting van Batavia was het de zetel der Hooge Regeering in Indië. Uit. 1905 bestond de bevolking uit ± 3600 inw., w.o. bijna 400 Europ., ruim 700 Chin. en ± 300 andere Vr. Oosterl.