Scheepvaartstatistiek - De scheepvaart omvat de zeevaart, door geregelde lijnen en door onregelmatige vaarten, de z.g. trampvaart, de kustvaart en de binnenvaart, met zeilschepen, stoomschepen, motorschepen en sleepschepen, waarvan het aantal zeilschepen steeds meer en meer afneemt, het aantal motorschepen toeneemt. Volgens de laatste opgaaf vóór den oorlog van Bureau Veritas, waren er aan stoomschepen, waaronder vermoedelijk ook de motorschepen, boven de 100 ton :
Engeland . . . Aantal schepen. . . . 6.594 Bruto ton. 18.863.662 Duitschland . . . . . 1.510 4.465.491 Amerika. . . . . . . 1.103 2.261.663 Noorwegen . . . . . 1.266 1.824.762 Frankrijk . . . . . . 692 1.739.255 Japan . . . 803 1.507.145 Italië . . . 537 1.270.521 Nederland. . . . . . 451 1.249.340 Oostenrijk. . . . . . 345 986.592 Zweden .... . . . 940 951.757 Rusland. . . . . . . 622 889.302 Spanje .... . . . 438 824.364 Denemarken. . . . . 470 700.456 Griekenland . . . . . 342 686.054 België . . . 132 311.379 Brazilië. . . . . . . 257 284.023 Argentinië. . . . . . 147 156.533 Turkije .... . . . 96 113.201 China . . . 66 102.137 Chili . . . 66 93.906 Portugal . . . . . . 61 83.170 Cuba . . . 41 55.508 Rumenië . . . . . . 22 47.272 Uruguay . . . . . . 30 42.309 Mexico .... . . . 30 35.692 Peru . . . 12 31.560 Siam . . . 12 13.066 Overige .... . . . 50 253.731 Totaal . . . 17.136 39.843.841 Aan zeilschepen boven de 50 ton werd door Bureau Veritas opgegeven:
Aantal schepen.
Amerika 2.993 Netto ton. 1.214.974 Engeland . . . . . 4.945 935.467 Noorwegen . . . . . 861 600.714 Rusland. . . . . . 3.412 559.914 Frankrijk . . . . . . 877 434.289 Duitschland . . . . 1.041 426.919 Italië . . 934 279.366 Turkije .... . . . 985 208.751 Japan . . 1.308 167.119 Zweden .... . . 1.117 162.289 Griekenland . . . . 808 142.585 Denemarken. . . . 615 78.514 Brazilië .... . . 303 67.791 Argentinië. . . . . 175 52.277 Nederland, . . . . 419 48.069 Chili . . 82 47.954 Portugal . . . . . 252 42.413 Peru . . 58 31.390 Spanje .... . . 249 30.897 Uruguay . . . . . 56 24.236 België .... . . 16 11.639 Oostenrijk. . . . . 127 11.538 Cuba . . 113 11.095 Overige .... . . 178 39.742 Totaal . . 21.924 5.629.942 Herleidt men deze netto tonnen der zeilschepen door vermenigvuldiging met b.v. 1,1 tot bruto tonnen, dan geeft dit voor alle schepen te zamen:
Bruto ton.
17.136 stoom- en motorschepen met. . . 39.843.841 21.925 zeilschepen met . ± 6.200.000 Totaal 39.069 schepen met. . 46.043.841 In normalen tijd werd de jaarlijksc he toename der wereldvloot op ongeveer 4% gerekend.
Door het uitbreken van den oorlo s hierin echter verandering gekomen, hetgeen eensdeels toe te schrijven is aan de omstandigheigd, dat vooral in de oorlogvoerende landen de scheepswerven in beslag genomen werden voor den bouw van oorlogsschepen en schepen, die voor den oorlog noodig werden, anderdeels door de verliezen ter zee; zie volgende tabel:
O JTo O > Tonnenin 1914. houd in: 1915.
Britsche rijk. . . . 19.256.766 19.541.368 Engelsche koloniën. 1.788.283 1.732.700 1 Totaal onder Engelsche vlag . 21.045.049 21.274.068 N.-Amerika:
groote vaart. . . 2.970.284 3,522.933 groote meren . . 2.352.764 2.323.397 Philippijnen . . . 45.146 46.309 2 Totaal onder Amerikaansche vlag. . 5.368.194 5.892.639 3 Duitschland .... 5.459.296 4.706.027 4 Noorwegen 2.504.722 2.529.188 5 Frankrijk 2.319.438 2.285.728 6 Japan 1.708.386 1.826.068 7 Italië 1.668.296 1.736.545 8 Nederland 1.496.455 1.522.547 9 Zweden 1.118.086 1.122.883 10 Rusland 1.053.818 1.054.762 11 Oostenrijk 1.055.719 1.018.210 12 Griekenland .... 836.868 908.725 13 Denemarken .... 820.181 854.996 14 België 352.124 276.427 Totaal. . . 49.089.552 49.261.769 De gegevens, daarin vermeld, zijn overgenomen van publicaties door Lloyds Register. Zij komen niet geheel overeen met die uit de vorige tabellen, hetgeen toe te schrijven is aan de verschillende bronnen; dit neemt niet weg, dat voor vergelijking tusschen 1914 en 1915 zij toch gebruikt kunnen worden. Uit deze tabel blijkt, dat de volgorde der verschillende landen dezelfde gebleven is; dat Duitschland 14%, België 22%, Oostenrijk 4%, Frankrijk 1½％ achteruitgegaan is, de andere landen vooruit. Waarschijnlijk is een groot gedeelte der 753.000 ton, die Duitschland achteruitging, door in beslagneming overgegaan naar Engeland en Italië, waarvan het eerste land gedurende dit jaar 229.000 ton, het tweede land 68.000 ton vooruitging. De vermeerdering van Amerika met 524.000 ton is vermoedelijk een gevolg van het brengen van vreemde schepen onder Amerikaansche vlag, waaronder ongetwijfeld een groot gedeelte Duitsche schepen. Het aantal schepen, dat gedurende het eerste oorlogsjaar tot begin Juli 1915 verloren ging, is volgens gegevens van Lloyds als volgt:
Engeland 225 schepen Duitschland .... 37 Noorwegen .... 71 Amerika 78 Zweden 35 Frankrijk 38 Japan 22 Engelsche koloniën. 49 Denemarken.... 20 Italië 21 Rusland 19 Nederland 10 Spanje 7 Oostenrijk 6 Andere Europeesche landen 16 Midden- en ZuidAmerika ....11 Andere landen ... 2 Totaal…….. 667 schepen 926.134 ton Hiervan waren 330 schepen met 721.313 ton van staal 132 „ „ 122.899 „ „ ijzer 205 „ „ 81.922 „ „ hout Voor vergelijking der wereldvloot in 1920 met die van 1914 dient volgende tabel in bruto tonnenmaat, overgenomen uit „het Nederlandsche Zeewezen”:
424.390 ton 95.416 „ Midden 1914 Midden 1920 75.263 ,, 70.703 „ Engeland 18.892.089 18.111.000 36.271 „ Amerika 4.330.078 14.525.000 31.832 „ Japan 1.708.386 2.996.000 28.897 „ Frankrijk 1.922.286 2.963.000 28.323 „ Italië 1.430.300 2.118.000 23.316 „ Eng. koloniën . 1.631.617 2.032.000 22.720 „ Noorwegen .... 1.957.353 1.980.000 21.769 „ Nederland 1.471.710 1.773.000 16.832 „ Zweden 1.015.364 996.000 10.811 „ Spanje 883.926 937.000 8.741 ,, Denemarken. . . . 770.430 719.000 Griekenland .... 820.861 497.000 18.634 „ Duitschland .... 5.289.957 419.000 12.334 „ Oostenrijk 1.052.000 882 „ Totaal. . . 43.126.107 50.066.000 Door deze toename met ongeveer 15°/0 in tonnenmaat en den achteruitgang van het scheepvaartverkeer is het duidelijk, dat een groot aantal schepen moest worden opgelegd.
De Nederlandsche koopvaardijvloot gedurende de jaren 1914 tot 1918 was, volgens gegevens voorkomende in „het Nederlandsche Zeewezen”, als volgt verdeeld De gegevens in bovenstaande tabel zijn, wat het aantal n e t t o tonnen betreft, vermoedelijk niet juist, daar dit, tot bruto tonnen herleid, niet zou kloppen met de gegevens voor Nederland uit de vorige tabellen. Daarom is voor beter overzicht in de laatste kolom de waarden in bruto tonnen ingevuld, voorkomende in het Scheepvaartnummer van In- en Uitvoer in 1918, over de jaren 1914, 1915 en 1916. Het aantal schepen en de bruto tonnenmaat der voonaamste Nederlandsche scheepvaartmaatschappijen is in tabel volgende bladzijde opgenomen. Het aantal vaartuigen, waarmede de zeevisscherij wordt uitgeoefend en derhalve tot de kustvaart behoort, was in 1912 als volgt verdeeld (zie hiernaast):
terwijl op 1 Jan. 1921 de verdeeling was als volgt:
Aantal Schepen.
Bruto Tonnenmaat.
Tot de binnenvaart behooren: voor den beurtdienst tusschen bepaalde plaatsen op bepaalde tijden in hoofdzaak stoombooten en motorschepen, voor de schipperij tusschen verschillende plaatsen tjalken, klippers, aken, enz., voor het transport langs de grootere rivieren sleepkanen. Hoe groot het aantal dezer schepen is, is weinig of niet bekend, maar het is in elk geval zeer belangrijk. Om een denkbeeld te krijgen over de belangrijkheid van het transport met deze schepen, volgen hier eenige gegevens over het jaar 1913. Het vervoer over de Nederlandsch-Duitsche grens naar en van Nederland bedroeg 27.941.378 ton, waarvan werden ingeklaard op Rott. 7.024.259 ton, op Amst. 975.089 ton en uitgeklaard op Rott. 15.739.982 ton, op Amst. 556.683 ton.
Het verkeer tusschen Duitschland en België over Nederland bedroeg in 1913 9.073.140 ton en het Rijnzeeverkeer 514.634 ton, waarvan met:
Bremen 15.122 Hamburg 157.226 Stettin 48.118 Dantzig 22.970 Koningsbergen 46.344 Andere Duitsche havens 55.422 Engelsche havens 90.684 Russische en andere havens. 78.748 Totaal. . . 514.634 ton.
Het aantal schepen, waarmede een groot gedeelte van dit vervoer plaats had, was volgens opgaaf van te Lobith gepasseerde schepen gedurende 1913, van en naar Duitschland 96.768 of ongeveer 265 schepen per dag. Van deze 96.768 schepen voeren 62.249 schepen onder Nederlandsche vlag.
