Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Kiezelzuur

betekenis & definitie

Kiezelzuur, - siliciumdioxyd, ten onrechte vaak gebruikt voor het anhydriet, komt in de natuur voor, ongebonden als watervrij kwarts, chalcedoon en tridymiet, waterhoudend en amorf als opaal en opgelost, waarschijnlijk meestal colloidaal; gebonden met metalen vormt het de silikaten, welke in hoofdzaak de aardschors samenstellen. Van de eigenlijke waterhoudende kiezelzuur kent men niet met zekerheid de formule. Men leidt die meestal af uit zouten en komt dan tot de formules H2 SiO3 en H4Si04, die waarschijnlijk aanwezig zijn onder de hydraten van het Si02, die men verkrijgt door oplosbare silicaten met zuren te behandelen, of door inwerking van water op de halogeenverbindingen. Het k. scheidt zich daarbij afhankelijk van de wijze van vormen af als een doorschijnende gelei, die door uitwasschen van de bijgemengde zouten kan worden bevrijd en die aan droge lucht langzaam zijn water verliest, dat, indien het drogingsproces niet te ver wordt doorgevoerd, voor een gedeelte weer kan worden opgenomen.

Behalve in dezen geltoestand, kent men het kiezelzuur ook in den vorm van een sol, o. a. door waterglasoplossing met overmaat zuur te behandelen en de ontstane vloeistof, die nu niet coaguleert, door dialyse te zuiveren. Deze kolloidale oplossing vertoont de eigenschappen der emulsoïden. Het kiezelzuurgel lost in kaliumhydroxyde en natriumhydroxyde op. In andere stoffen is het onoplosbaar. Als een van de zwakste anorganische zuren zijn de zouten ervan, welke in water oplosbaar zijn, d. w. z. die van kalium en natrium, sterk hydralytisch gedissocieerd en vertoonen alkalische reactie. De zouten der andere metalen zijn in water onoplosbaar. Een groot aantal van deze silicaten, die voor zoover zij niet in de natuur voorkomen meestal door samensmelten van in de natuur voorkomend siliciumdioxyde, als kwarts, zand, enz. worden gemaakt, zijn van groote beteekenis. Men zie bij de betreffende silicaten.