Chalmers - (Thomas), stichter der Vrije Schotsche Kerk, geb. te Anstruther 1780, werd in 1813 predikant te Glasgow, in 1823 hoogleeraar in de philosophie aldaar, in 1828 in de theologie te Edinburg, waar hij 1847 stierf.
De general Assembly (Alg. Synode) der Schotsche Staatskerk had namelijk in 1834 de „veto-Act” aangenomen, waarbij aan de gemeente het recht werd gegeven, bij meerderheid van stemmen den predikant, dien de patroon hun wilde geven, te weigeren, indien hij haar niet beviel. Hierover was een strijd ontstaan. De gematigden hielden het met den patroon, die zich tegen het besluit der G. A. verzette, de evangelischen d. i. de positieven verdedigden dit besluit. De tegenstanders van het patronaatrecht (Nonintrusionists), de voorstanders dus van het recht en de vrijheid der Kerk, bereidden zich voor op een scheiding, die plaats had op 18 Mei 1843. Onder leiding van C. verlieten toen meer dan 200 predikanten de vergadering, protesteerende tegen gewetensdwang en tegen den smaad, die door de wereldlijke macht de kroon van Christus aangedaan werd. Hun aantal steeg weldra tot 470. Onder voorzitting van C.
constitueerden zij zich nu tot eene Vrije Kerk van Schotland, van den staat onafhankelijk. Meer dan een derde van alle predikanten der Staatskerk ging tot de Vrije Kerk over, benevens drie hoogleeraren, 2000 ouderlingen, twee derden der beschikbare candidaten, zeer vele zendelingen en het grootste deel der gemeenteleden. Dat de de Vrije Kerk van Schotland tot dien bloei gekomen is, heeft zij vooral aan C. te danken. Hij was een uitnemend en krachtig man van zeer beslistpositieve kerkel. richting. Onder zijne leiding kwam ook 5 Aug., 1845 de Evangelische Alliantie tot stand. Zijne geschriften zijn in 34 deelen uitgegeven te Edinburg (1847-49).
Zie over hem: Donald Fraser and Will. Hanna, Memoirs of the life and writings of Chalmers (4 vol. Edinb. 1849. 2 ed. 2 vol. 1852); James Dodd, Thom. Chalmers, a biographical S.udy (NewYoik 1870); Ryley and Mc. Candlish, Scotland’s free Church (Lond. 1893).
