Bactriê - of Bactriane, in de oudheid naam van het land tusschen het gebergte Hindoekoesj (den Paropamisus) en de rivier Oxus, die het van Sogdiana scheidde, overeenkomende met het noordelijke gedeelte van het tegenwoordige Afghanistan. Hoofdstad was Baktra (Bakhtri), het latere Balkh bij Mazar-i-Sjerif. Het is een betwist punt of reeds vóór het ontstaan van het Medische rijk een Baktrisch koninkrijk bestond en evenzoo of hier het vaderland te zoeken is van Zarathoestra (Zoroaster). In elk geval werd het onder Cyrus een deel van het Perzische rijk en bleef dit, totdat Bessos, de laatste satraap van Bactrië, Darius III had doen vermoorden, wat spoedig daarna gevolgd werd door de verovering dezer provincie door Alexander den Groote 330 v. C. Na Alexander kwam het onder de heerschappij der Seleuciden, maar onder Antiochus II (261—246 v. C.), verklaarde Diodotus zich onafhankelijk en werd de grondlegger van het NieuwBaktrische of Grieksch-Baktrische rijk.
De geschiedenis van dit rijk is onvolledig bekend, doch Baktra was in dezen tijd een belangrijk centrum van den zijdehandel en beleefde tijden van grooten bloei. In dezen tijd valt ook de uitbreiding van het Buddhisme in B. Omstreeks 139 v. C. werd echter een goed deel van B. door den Parthenkoning Mithradates veroverd, maar eenige jaren later werd het land overstroomd door een volkstam van onzekere afkomst, die uit zijne woonplaatsen in Chineesch Turkistan verdreven was en in B. het rijk der Koeshan grondvestten. Van de geschiedenis der Koeshan-koningen is uiterst weinig met zekerheid bekend, slechts enkele munten en eenige Chineesche berichten staan daarvoor ten dienste.
